klikkebillen
Aanvankelijk scheen het mij toe dat we hier te doen hebben met een dialectwoord.
Ik heb het echter nergens terug kunnen vinden. We hebben hier wellicht te maken
met een door (Schier)eilandman zelf verzonnen samenstelling.
mènseschoef
Schoefheek onder andere de betekenis van schuwdus in dit geval hebben we het
over mensenschuwSchoef heeft overigens ook nog andere betekenissen: bang,
wild, losbandig, ruw, onbehouwen, onhandig. Al deze betekenissen hebben hun
negatieve gevoelswaarde gemeen. Het betreffende woord kwam in heel Zeeland
voor, maar behoort in zijn algemeenheid niet meer tot de omgangstaal in het dialect.
reke
betekent rij, reeks. In bovenstaande tekst moeten we dus denken aan een rij
kinderen die achter het muziekkorps liep. Reke betekende in het Zeeuws dialect
ook huizenrij: Lange Reke en Korte Reke in Renesse zijn daar voorbeelden van. Reke
in de betekenis van rij, reeks wordt niet meer gebruikt.
onstrant
betekent brutaal, vrijpostig. Het woord kwam ook voor in de variant astrant.
Onstrant en astrant werd in heel Zeeland in de genoemde betekenis gebruikt, maar
is nu langzamerhand aan het verdwijnen uit het dagelijkse taalgebruik.
gróós
betekent trots. Niet geheel onbekend zijn de uitdrukkingen: zögröös as unpooter of
zó gróós as kraoie mee un pooter. Aanvankelijk is poter afkomstig van poorter met
de betekenis stadsbewoner. In de combinatie met kraoie wordt ongetwijfeld een
pootaardappel bedoeld. Op Schouwen-Duiveland is de uitdrukking zó gróós as un
puut wat meer bekend. In de standaardtaal zouden we zeggen: zo trots als een aap..
d'eige
is hier een lidwoord een zelfstandig naamwoord en betekent hier dezelfde. Eige
werd voornamelijk op Schouwen en Duiveland gebruikt. In de spreektaal van de
dialectgebruiker komt het woord in deze betekenis nauwelijks meer voor.
zaoniktesten
is een zelfstandig naamwoord en betekent zanikpotten, zeurders. Het woord werd
in heel Zeeland gebruikt, maar is reeds lange tijd uit het dagelijkse vocabulaire
verdwenen.
gelokkig
Op Schouwen-Duiveland is sprake van de klinkertegenstelling u versus o. Voor
Schouwen wordt de o gebruikt, terwijl men zich in Duiveland bedient van de u,
zoals bij lucht/locht,geluk/gelok.. Uitzonderlijk in Bruinisse is dat men ook sprak en
spreekt van familie Gelok. in plaats van de originele familienaam Geluk.
Samenvattend kan vastgesteld worden dat het door (Schier)eilandman gehanteerde
dialect nogal wat dialectwoorden gebruikte die inmiddels na 27 jaar steeds minder
of niet meer gebruikt worden.
117