1922, biz. 25; De Vries, biz. 782-790; Westendorp Boerma, blz. 68, 74-76; Zeeman.
25 Het gaat hier overigens om jaargemiddelden. Het absolute aantal bedeelden wisselde met de
seizoenen. In de zomer was het aantal bedeelden te Zzee ongeveer een derde minder dan in
de winter. De seizoensverschillen bestonden in Zzee ook al in de 18e eeuw. Zoals ook elders in
Nederland werd bij de registratie van bedeelden onderscheid gemaakt tussen de structurele gevallen
die het gehele jaar bedeeld werden en degenen die alleen in de winter bijstand nodig hadden. In
een extreme situatie zoals na de misoogsten in 1816, leidden prijsstijgingen van de noodzakelijke
levensmiddelen tot een enorme toename van het aantal bedeelden. In december '1816 hadden
ongeveer 1850 inwoners van Zzee hulp nodig, bijna 30 van de bevolking.
26 Berekening gebaseerd op cijfers van Timmermans, blz. 68,71,77; percentage 1852: Van der Geest, blz. 42.
27 Zie bijvoorbeeld Noordegraaf, blz. 100-101.
28 GASD, Stad Zzee, correspondentie 1830 (agenda 5-5-1830), nr. 453-
29 Drents Archief, Archief Rijkswerkinrichting Veenhuizen, toegang 0137, inv.nr. 425, fo. 353.
30 GASD, Stad Zzee, correspondentie 1830 (agenda 31-3-1830), nr. 340.
31 Van den Broecke en De Man, blz. 31-34,157-158, 217. Aan deze publicatie is ook het verdere verloop
van de gebeurtenissen op 7 t/m 10-8-1833 ontleend. Er was tenminste nog één ander bordeel in Zzee:
Een herberg aan de Fonteine die bekend stond als "speelhuis", met gewoonlijk "drie meisjes van
plezier" [De Vos 1922, blz. 15] -
32 ZA, MvS, Sibrand Stofregen, inv. nr. 641, nummer 8/53; Hendrina Stofregen, inv.nr. 644, nummer
8/295. Hoewel Hendrina in 1833 was overleden, werd haar memorie pas op 14 juli 1835 opgemaakt.
33 Eén of meer leden van de familie Stofregen moeten enige plaatselijke bekendheid genoten hebben.
Zo werd in 1852 - naar aanleiding van het instorten van een kerk te Franeker - een zegswijze van
een (niet nader genoemde) Stofregen aangehaald [Zierikzeesche Nieuwsbode, rubriek gemengde
berichten, 12-7-1852].
34 Groeneyk, blz. 227.
