deld met de vakbeweging en de top van het IHC-concern. Na een urenlang debat
hebben de vakbonden een uit zes punten bestaand concept mee naar Zierikzee ge
bracht. Er valt, naar blijkt uit de berichten, weinig moed uit het epistel te putten.
Er staat onder andere in dat 1HC zich zeker verantwoordelijk voelt voor de werk
nemers en bereid is om nog met Smit Bolnes door te gaan. Men gelooft het in
Zierikzee niet. Ook het feit dat op de geplande stakingsdag een geïnteresseerde bui
tenlandse bedrijfsdelegatie op bezoek zal komen, kan het Smit Bolnes-personeel
er niet van weerhouden de staking door te laten gaan. Bij de ingang van het fabrieks
gebouw wordt op de bewuste vrijdagmorgen van 17 oktober 1975 gepost. Aan de
arriverende werknemers wordt de mededeling gedaan dat het bedrijf plat ligt. De
mensen houden zich op in de kantine. Op de zaterdag daarop wordt de staking op
geschort. Het IHC-concern geeft aan dat het met de vakbonden nader overleg wil
plegen over eventueel resterende mogelijkheden voor het in nood verkerende be
drijf. De vakbonden zijn niet enthousiast over dit voorstel. Ze verwijten de raad van
bestuur van IHC dat deze zich met van allerlei 'indekkende terminologieën' afstand
neemt van haar verantwoordelijkheid. De bonden geven duidelijk aan dat het ten
enenmale onaanvaardbaar is dat er bij Smit Bolnes gedwongen ontslagen, dan wel
overplaatsingen moeten plaatsvinden. De stellingname is hard en onverbiddelijk op
basis van het feit dat er binnen het IHC-concern nog voldoende werk is om Smit
Bolnes draaiende te houden.
Op 19 oktober wordt bekend dat de Amerikaanse vliegtuigmotorenfabriek Pratt and
Whitney interesse heeft getoond voor een eventuele overname van personeel en
machines. Het bericht komt van de zijde van de industriebond NW. Het blijkt dat op
de dag van de staking een van de directieleden van Pratt and Whitney een oriënte
rend bezoek aan het bedrijf heeft gebracht. De vertegenwoordiger van de vliegtuig
motorenfabriek stelt als voorwaarde dat eventuele oriënterende besprekingen in alle
rust moeten plaatsvinden. Ook wordt nadrukkelijk verzocht de naam van het bedrijf
geheim te houden. Ook in die tijd was "lekken" geen onbekend begrip. De vertegen
woordiger van de vakbond, de heer Bijvank, is zeer ontstemd over het bekend wor
den van de naam van het bedrijf: "Blijkbaar hechten sommige journalisten meer
waarde aan een primeur voor hun krant, dan aan het behoud van werkgelegenheid
voor 205 man."
Dat werknemers leven tussen hoop en vrees, moge duidelijk zijn. Hoopvol nieuws
wordt iedere keer afgewisseld met negatieve scenario's. Het feit dat de naam van het
geïnteresseerde Pratt and Whitney voortijdig in de media verschijnt, maakt de kan
sen voor een oplossing miniem. Toch grijpen de door werkeloosheid bedreigde per
soneelsleden ieder strohalmpje vast om enige hoop aan te ontlenen.
Een week later komt ook de Zierikzeese burgerij in verzet tegen het op handen
zijnde massaontslag. Veel notabelen protesteren schriftelijk tegen de voorgenomen
sluiting van Smit Bolnes en geven aan dat een sluiting de volgende gevolgen zal
hebben: 1. Ontslag van ongeveer 200 werknemers die bijna allen op Schouwen-
Duiveland wonen. 2. Minder werk voor de toeleveringsbedrijven en andere dien
sten, waarvan er vele in de directe omgeving gevestigd zijn. 3. Een verarming van de
middenstand, immers minder omzet betekent automatisch minder inkomsten.
De streekfederatie van de Partij van de Arbeid zendt verontruste telegrammen naar
partijgenoten op ministerposten en naar IHC-Holland om uiting te geven aan hun
ongerustheid over de werkgelegenheid op het eiland. In de raadsvergadering van de
gemeenteraad van Zierikzee wordt op 28 oktober in de volle breedte een motie aan
genomen waarin de zorg wordt uitgesproken over de ontstane situatie bij Smit
111
