De vergunningverlening
Opvallend is hoe snel de bouwvergunningverlening bij de gemeenten Burgh (ten
zuiden van de Hogeweg/Kraaijensteinweg/Toledo's pad) en Haamstede (ten noorden
hiervan) in die dagen verliep: men kende elkaar, de lijnen waren kort, het was
meestal een kwestie van enkele dagen. De gemeentelijke adviseur, de architect Joh.
Hoogenboom te Renesse, die met zijn collega Heule daar en in Deventer een
architectenbureau had, verschafte prompt een oordeel over het bouwplan en de
gemeentelijke opzichter P. Hanson kon al spoedig aan B&W zijn positieve advies
geven. De plaatsaanduiding van de vergunde bouwprojecten was, afgezien van
kadastrale gegevens, wisselend. Veelal werd een globale aanduiding gebruikt als 'in
de duinrand', 'in de duinen', 'aan de duinvoet', 'aan de Kampweg', 'aan de Duinweg',
'aan de Toledo'sweg'. De formele adresgegevens bestonden uit de aanduiding
Burgh, letter A gevolgd door ter plaatse niet logisch opvolgende nummers.
In werkelijkheid werden de adressen gevormd door de huisnamen: alle huizen
droegen een algemeen bekende eigen naam. Je zat 'op De Houtsnip' of verbleef
'in De Bergeend'. Deze huisnamen waren veelal ontleend aan de plaatselijk natuur.
Planten zien we in: De Abeelen, Duindoorn, Wilde Roos, Ribes, Lijsterbes, Meidoorn
en Kamperfoelie. Dieren vinden we in: De Houtsnip, naar een geschoten 'doublet
snippen', jachtsucces van de bouwheer, De Wielewaal, De Kolle, dit is zeekolle of
zeemeeuw. Bijzondere locaties zijn verwerkt in: Schuilhoek, waar voorheen de
koeien onder de bomen schuilden, Duinhuys, Kamphuys, De Wijde Bliek.
Romantische fantasie leidde tot: Zonnehuis, Zeedraak, De Stolpe, referte aan de
knusse stolpboerderij, Klein Hoeve en Scoude, een middeleeuwse variant op de
naam Schouwen. Er was aanvankelijk ook geen werkelijke openbare weg langs de
duinen. De huidige Hogeweg-Kraaijensteinweg heeft in vroeger jaren verschillende
benamingen gekend: tot aan de Haaijmansweg heette deze de weg van Burgh naar
Westenschouwen, en daarna Duinweg(je), Toledo'sweg(je). Deze liep vanaf de
Haaijmansweg als karrenspoor tot over het thans afgesloten duinpad Toledo's pad
rechtdoor naar het strand. De Toledo'sweg werd pas in de jaren dertig in een grote
bocht doorgetrokken naar het einde van de huidige Steenweg. Daar werd bij de trap
naar het strand de rotonde gevormd. De weg werd, eenmaal beklinkerd, verheven
tot Provinciale weg. Oorspronkelijk liep de toegang van het dorp Westenschouwen
vanuit Burgh over de Hogeweg, Haaijmansweg en Lageweg. Vanuit Westenschouwen
liep de huidige Steenweg aanvankelijk eveneens als karrenspoor rechtdoor naar de
trap naar het strand.
De komst van de zomerhuizen
In de onderzochte periode kwamen de volgende zomerhuizen in Westenschouwen
tot stand. De huizen in de duinen werden zowel links (De Vlinder, De Hut, Duinhuys,
Zeedraak, Weskenshil, Casula Nostra) als rechts (De Kolle, Duindoorn, De Wijde
Bliek, De Abeelen, Zonnehuis, De Houtsnip) van de trap naar het strand gebouwd:
na de oorlog was slechts rechts van de trap (her-)bouw toegestaan. Vrijwel alle
huizen waren wit gesaust, hadden rode pannendaken en groengelakte ramen met
luiken. Regenbakken en grondwaterpompen leverden het benodigde water.
Verlichting werd, totdat de elektriciteit kwam, met olielampen en kaarsen verzorgd.
Veel van de bouwheren hadden een directe band met de Westhoek. Zij woonden en
werkten op Schouwen, met name in Zierikzee, hadden er familiebanden of hadden
er gewerkt.
57
