De afbraak
In 1942 werd begonnen met de aanleg van de Atlantikwall, een stelsel van Duitse
vestingwerken langs de kust van West-Europa, van Noorwegen tot Spanje. In
Nederland kwamen verdedigingsgebieden met kustbatterijen in de plaatsen
Vlissingen, Hoek van Holland, Scheveningen, IJmuiden en Den Helder. De
Atlanttkwall moest een onneembare verdedigingslinie worden, voorzien van een
lange reeks van vestingen, kanonnen, luchtweergeschut, mitrailleurs, drakentanden,
prikkeldraad, antitankgrachten, gevechtsbunkers en mijnenvelden. De aanleg van de
Altantikwall was aanleiding voor 'Raümung', de systematisch sloop van huizen en
gebouwen langs de kust van Nederland. Hierdoor gingen niet minder dan 15.000
gebouwen verloren. De hele duinstrook werd er min of meer ernstig door beschadigd.
Talloze bunkers werden aangebracht. Ook Westenschouwen ontkwam hier niet aan:
het werd Sperrgebiet. Iedereen moest eruit. Men mocht de meest kostbare
inboedelgoederen meenemen. De huizen werden met resterende inboedel door de
Duitse bezetter in gebruik genomen. In hun zeer gedetailleerde boek De Atlantikwal
op Scbouwen-Duiveland. Planning en realisatie 1940-1945 beschrijven Peter
Heijkoop en Jeroen Rijpsma op boeiende wijze - ik volg hun relaas - de bezetting van
Westenschouwen door de Duitse Marine-Seezielbatterie Westenschouwen
Stützpunk.t XXXXVI M.L. in het kader van de bouw van de Atlantikwal. Aanvankelijk
werd Westenschouwen tot leicbte Sperrbatterie ingericht. In de loop van de oorlog
dit uitgebreid over een groot grondgebied en voorzien van diverse bouwwerken. De
batterijstelling werd gebouwd in de duinen bij het huis De Wijde Bliek, hoog gelegen
tussen het Toldeo's pad en de grote trap naar het strand. Er is weinig bekend uit het
eerste oorlogsjaar, behalve wat gegevens over het vorderen van nabijgelegen
76
De batteriecommandant Lange met hond op de Hogeweg, omstreeks 1942, met op de achtergrond
De Houtsnip.
