en wat was verzonnen? En het belangrijkste: wist Ger Harmsen dat er ooit een
detective over hem was geschreven? In dit artikel wordt verslag gedaan van mijn
speurtocht naar de schrijver en inhoud van Mijn zoon Gerrit. Onverwacht krijgt de
lezer daarbij ook een indruk van de stad Zierikzee van een halve eeuw geleden.
Wie was Martin Mons?
De eerste detective van Martin Mons verscheen in 1951, de laatste postuum in 1964
en al die jaren wist niemand wie de schrijver Martin Mons was. Ook de recensenten
van de dag- en weekbladen komen er niet uit. Is het een Leidse hoogleraar, Brabantse
domineesdochter of zijn het Amsterdamse tweelingzussen? De auteur blijkt wars van
publiciteit en produceert drie titels per jaar in de Accoladereeks van Sijthoff.
Het geheim wordt op 25 april 1964 onthuld aan de groeve van de geschiedkundige
Marga Monsma (Margaretha Anna Wierdels-Monsma, 1892-1964) op de begraafplaats
Nieuw Eykenduynen in Den Haag. De jonge kapelaan die de uitvaart leidt, vertelt dat
de overledene samen met haar onlangs overleden zuster Hilda Monsma (Hildegard
Saskia Paauwe-Monsma, 1906-1964) een hele reeks detectives schreef. Alleen Dirk
Waasdorp, adjunct-directeur van Sijthoffs Uitgeversmaatschappij in Leiden, was
hiervan op de hoogte: 'Ik was eigenlijk de enige, die van hun dubbele leven wist.'
Marga Monsma was sinds 1920 weduwe en haar zuster Hilda was gescheiden. Ze woonden
in de jaren vijftig aan de Thomsonlaan in Den Haag, waar ze een ménage a deux
vormden, omringd door negentiende-eeuws meubilair, Chinees aardewerk, Siamese
katten en een pekinees. Hilda verzorgde Marga die aan een hartkwaal leed, mogelijk
als gevolg van verzetswerk in de oorlog. Bij Sijthoff sprak men gekscherend van
'de Siamese tweeling'.
Marga Monsma was vijf dagen voor diens overlijden getrouwd met mr. Hugo
Ferdinand Wierdels (Soerabaja 1886 - Locarno 1920). Zij vertaalde boeken uit het
Engels en schreef ook twee historische romans, namelijk Klokke Roeland 1946) over
het verzet van de Vlamingen onder Filips van Artevelde tegen de Bourgondiërs, en
Het lachen van Dionusios (1949) over deze tiran in het antieke Syracuse op Sicilië.
Marga en Hilda hadden allebei in Nederlands-Indië gewoond en behoorden tot de
typisch conservatieve Indische gemeenschap in Den Haag. Tijdens een theekrans
kwam het gesprek op het schrijven van boeken. Marga beweerde dat iedereen met
een beetje verstand wel een behoorlijke detective zou kunnen schrijven. Waarom
lazen de mensen in Nederland alleen buitenlandse detectives van Agatha Christie
en Georges Simenon? Er werd een weddenschap gesloten om zelf een Nederlandse
politieroman te schrijven.
100
De zussen Marga en Hilda Monsma
als getuigen bij een huwelijk omstreeks
I960 uit: Rinus Ferdinandusse, 'Volgens
de regels van het spel')
