de school een centrale rol speelde. Hij wist dat achter het pseudoniem twee Haagse
zussen schuilgingen, die hij persoonlijk goed had gekend. Op school of bij Stad en
Lande heb ikzelf van Martens er nooit iets over gehoord.
Nu doet zich het feit voor dat na het overlijden van Marga Monsma een necrologie
verscheen in de Haagse krant Het Vaderland van 5 mei 1964 onder de titel
'M. Wierdels-Monsma overleden'. Hierin komen de historische romans van de schrijf
ster uit 1946 en 1949 uitvoerig aan de orde. De 'voortreffelijk geslaagde boeken'
horen tot het meer serieuze werk van de schrijfster, de reeks detectiveromans die zij
samen met haar zuster schreef, komen volgens de recensent 'boven het peil van de
gewone ontspanningslectuur' uit. Onder het stuk van anderhalve kolom in de krant
staat 'W.P.M.' en dat staat vrijwel zeker voor Willem Pieter Martens.
Pirn Martens was de opvolger van Ger Harmsen. Mr. drs.
W.P. Martens (1919-2000) had rechten en kunstgeschiedenis
gestudeerd. Hij was geboren in Nederlands-Indië en opgegroeid
in Den Haag. Ook hij was lid geweest van de njn. Na zijn
studies was hij werkzaam in de journalistiek en de advocatuur.
In 1961 werd Pim Martens leraar geschiedenis aan het Professor
Zeemanlyceum. Het is waarschijnlijk dat hij al in zijn eerste
schooljaar, wanneer een leraar een veelheid van nieuwe indruk
ken opdoet, de verhalen over zijn voorganger Ger Harmsen
heeft gehoord. De belangrijkste informant van Pim Martens
was mogelijk mej. A.C.G. ('Kee') Oudemans (1899-1983) die
sinds 1924 in Zierikzee lerares Frans was. Van 1953 tot haar
pensioen in 1964 zat ze alsxonrectrix in de schoolleiding. Zij vestigde zich daarna
te Den Haag in de deftige wijk Duinoord en later in het dorp Doorn. Wellicht kende
zij de zussen Marga en Hilda Monsma al eerder.
De terughoudendheid van Martens kwam wellicht voort uit het feit dat het gepraat
over zijn voorganger en het doorgeven van verhalen over bewoners van Zierikzee
eigenlijk niet zo netjes was. Pim Martens was als leraar aan de school verbonden van
1961 tot 1977. Zijn leerlingen hebben vooral buiten de lessen veel van hem geleerd.
Hij was van 1966 tot 1985 bestuurslid van de vereniging Stad en Lande van Schouwen-
Duiveland en stimuleerde de oprichting van een afdeling van de Nederlandse
Jeugdbond ter Bestudering van de Geschiedenis (njbg). Hij begeleidde de leden op
excursies naar België en Frankrijk. Ook gaf hij vele cursussen streekgeschiedenis
en kunstgeschiedenis. Het lijkt zeer waarschijnlijk dat Pim Martens met zijn Haagse
contacten de stof voor de detective heeft aangedragen. Marga en Hilda Monsma
zullen ook wel eens in Zierikzee zijn geweest en goed hebben rondgekeken.
Zierikzee omstreeks I960
Het boek Mijn zoon Gerrit geeft onverwacht ook een blik op de Zierikzeese
samenleving van een halve eeuw geleden. Hoe anders was het toen en hoe komt
het dat de detective vrijwel onbekend bleef? Zierikzee vertoonde ook na de Tweede
Wereldoorlog en de watersnoodramp nog trekken van de negentiende-eeuwse
standenmaatschappij. De bevolking van het stadje als geheel was wat afwijzend.
Een paar zinnen uit het boek: 'Ik kom van de overkant, ziet u, dan moet je dubbel
op je tellen passen' en eveneens: 'Het hele stadje is gesloten en wil niet dat de
dader wordt gevonden.'
Wat trouwens ook negentiende-eeuws aandoet, zijn de lange zinnen en de archaïsche
taal, zoals 'verneutelde' (verschrompelde) bomen, 'faux pas', 'geaffaireerd', 'mon
109
Geschiedenisleraar
Pim Martens in 1969
(uit: Honderd jaar
blokken!
