den steun van het ouderlijk huis. En deze houding typeerde dokter Was.
Hij was een vriendelijke rustige man met een sympathieke zachte blik, maar uitermate
koppig en intransigent als het om het doorzetten van zijn beginselen ging. Dan stoorde
hij zich niet aan de publieke opinie.
Dat laatste blijkt ook uit het feit dat hij trouwde met een buitenechtelijk kind van
een eenvoudige huishoudelijke hulp. In die tijd was dat zeker binnen gegoede
milieus niet gewenst. Zijn vader verzette zich dan ook tegen dit huwelijk.
Onder het portretje van Francois staat op een stukje papier de volgende tekst
geschreven:
't waren heerlijke morgens die der laatste dagen van juli 1900, maar waarin ik duidelijk
bij steeds toenemende zwakte de avond van mijn leven meende te zien. Toch was de
azuren dom des hemels even schoon en zette de zon een schel van groen en rozen ter
leven. Met toevoeging in ander schift: Van onze vader na zijne lamheid.
Onder dat van Maria Amalia staat geschreven:
Wat is aangenamer dan te ontwaken met de gedachte aan al het werk dat mij wacht?
Francois en zijn vrouw Maria Amalia kregen negen kinderen. De oudste zoon Willem
Wouter Was overleed al op zeventienjarige leeftijd in 1867 aan cholera. Er heerste in die
tijd een epidemie. Dokter Was heeft een belangrijke rol gespeeld in de bestrijding
van cholera in Sirjansland en Oosterland. De overige vijf zonen vertrokken naar
Amerika. Dochter Wilhelmina Wouterina Was trouwde met Adriaan Doeleman uit
Dreischor, korte tijd onderwijzer in Oosterland en later in Hooge Zwaluwe. Amalia
Maria (Amalie) bleef ongehuwd in het ouderlijk huis wonen in de Kerkstraat, waar
dokter Was woonde en praktiseerde. Amalie woonde toen ze jong was een tijd bij
haar rijke en deftige grootouders Was in Sint-Maartensdijk. Terug in Oosterland
Frangois Pieter Jacobus Was
Maria Amalia van Damme van Stapele)
38