Francois was in Oosterland vanaf 1854 gemeentesecretaris en -ontvanger. Dat werd
na veertig jaar uitbundig gevierd. Bij dit veertigjarig jubileum werd zijn woning
versierd en trakteerde hij behoeftige huisgezinnen op een krentenbrood en een
kwart kilo boter. De dokter ontving als geschenk zes prachtige stoelen en een
brandkast. Die brandkast kwam door vererving bij zijn ongehuwde kleindochter
Jo Doeleman terecht. Toen deze in 1962 overleed vroeg ik mijn vader (ik was nog een
schooljongen) om die brandkast voor mij mee te nemen. Ik zou er familiepapieren
in gaan bergen. De brandkast was voor hem evenwel te zwaar om mee te nemen
en belandde bij de oudijzerboer.
Na Frangois' overlijden in Oosterland (Zld) op 31 oktober 1900 verscheen een in
memoriam in de Zierikzeesche Nieuwsbode.
Zijn kalm optreden, waar hij aan het ziekbed werd geroepen, zijn hart voor zijne
patiënten, zijn minzaam en geruststellend woord tot de huisgenooten maakten, dat hij als
geneesheer zeer geliefd was ook buiten de grenzen dezer gemeente. Zijne veelzijdige
kennis en gezonde humor maakten hem tot een gezocht redenaar.
Francois Was wenste geen grafsteen op zijn graf. De piëdestal uit zijn achtertuin
werd later op zijn graf bij de kerk geplaatst. Deze herinnering staat nu op de
begraafplaats in Oosterland.
De hier navolgende beschouwing heeft Francois vermoedelijk kort voor zijn overlijden
geschreven. Het originele handschrift is niet meer aanwezig. Het is door zijn zoon Louis
Was (1858-1934), geneesheer in Californië (usa), meegenomen naar Amerika en vertaald
in het Engels en in druk uitgebracht voor de Amerikaanse nakomelingen van Francois.
Ik vermoed dat hij het wat 'veramerikaniseerd' heeft. Zo noemt hij namen
van Amerikaanse generaals en 'West Point', de militaire academie in Amerika.
De gulden werd veranderd in een dollar.
De titel in de Engelse versie luidt Roses of this life and thorns of our I.
Mijn zwager R. I. Zaaijer heeft het zo veel mogelijk letterlijk weer vertaald in het
Nederlands. In een aantal gevallen is de tekst wat aangepast om de leesbaarheid
te bevorderen.
De Engelse versie is in pdf beschikbaar op de website www.archiefdoeleman.nl
40
Piëdestal op de
begraafplaats in Oosterland