een intense cultuur van tuinbouwproducten, kasgroenten, druiventeelt, bollen en
bloemenkweek, aardbeien enz. waar de gronden zich speciaal voor eigenen, en in
verband daarmede een geregeld vrachtvervoer. Verder bestaat het voornemen villa's
en een eersterangshotel met golfterrein en tennisbaan te bouwen voor zakenlieden
uit Rotterdam die hier hun weekend komen doorbrengen.'
Op 25 maart werd het vliegveld officieel geopend. Het was niet meer dan een
vierkant grasveld zonder enige faciliteiten, er was alleen een windzak. Er stond
nog een rij telefoonpalen van de kustwacht richting vuurtoren, waardoor er op de
feestelijke dag geen vliegtuig kon landen. Kees Dussel troonde alle bezoekers mee
naar de tuinderij. 'In de grote tomatenkas was het, vergeleken bij buiten, behaaglijk.
De planten werden juist ingekuild. Daartussen werden de bonen reeds gezet en
langs de buitenrand stonden de druivenwingerds. Eveneens onder glas, maar dan
in broeibakken, stonden de flinke salade- en komkommerplanten,' schreef de
Nieuwsbode. 'Hier wordt gezorgd dat straks de klm vracht vindt voor haar vliegtuigen
die de producten van Schouwens geestgronden naar verre markten zullen vervoeren,
om voor de le soort kersverse vruchten flinke prijzen te kunnen bedingen.'
Donkere wolken
Aan de economische horizon pakten zich intussen donkere wolken samen. Na oktober
1929 ('zwarte donderdag') waren overal in de wereld de beurskoersen sterk gedaald.
De crisis sloeg van de beurs over naar de 'echte' economie, de werkloosheid
explodeerde. Van Europese eenheid was geen sprake, elke regering probeerde
de eigen handel en industrie te beschermen door het optrekken van tolmuren.
Bedrijfstakken die afhankelijk waren van de export, zoals de Nederlandse land- en
tuinbouw, hadden daarvan het meest te lijden. In de burelen van de nv Nieuw
Haamstede was van pessimisme evenwel geen enkele sprake. Op 29 mei bracht
ir. Dussel aan de aandeelhouders verslag uit. Het bollenbedrijf zag er goed uit, al
moest er nog veel werk worden verzet. De bouwactiviteiten verliepen goed; er was
inmiddels voor 53 000 gulden geïnvesteerd. De tuinderij stond nu onder leiding van
een Westlandse tuinder 'welke het bedrijf op meer intensieve wijze zal voeren'. Voor
die tuinderij moesten nog een tractor en een vrachtauto worden aangeschaft. Dussel
stelde voor, ook in verband met nog geplande bouwactiviteiten, de hypotheek
met 45 000 gulden te verhogen. De aandeelhouders waren niet kinderachtig en
besloten om maar direct te gaan voor 60 000 gulden, en ook nog eens veertig
nieuwe obligaties en tien aandelen te plaatsen. Sinds de oprichting hadden er ook
wat verschuivingen in het aandelenbezit plaatsgevonden. De Dussels hadden hun
bezit uitgebreid ten koste van Tesselaar, en de Groningse factie had nu iets meer
aandelen dan de Haagse. Was er wellicht een verborgen machtsstrijd aan de gang
tussen de twee groepen aandeelhouders?
Op maandag 4 mei 1931 was het groot feest in Haamstede. Het vliegveld werd
nu echt geopend. Alle hoogwaardigheidsbekleders waren opgetrommeld. Diverse
vliegtuigen uit Vlissingen en Rotterdam landden op het veld, voor de Schouwenaren
een unieke belevenis. De vertegenwoordiger van de kim kreeg door de plaatselijke
jeugd een kistje kievitseieren aangeboden. De commissaris van de Koningin merkte in
zijn toespraak op dat van verschillende zijden twijfel had bestaan aan de plannen van
de nv Nieuw Haamstede. 'De gronden zouden niet geschikt zijn voor de producten
die men zich voorstelde te telen; de ondernemers waren ter plaatse niet bekend.
Maar de ontwerpers der plannen hadden zich niet laten afschrikken Vooral het
luchtverkeer van aardbeien en bloemen kan een goede toekomst hebben.'
71
