En dan was er de gebrekkige waterhuishouding. Uit de duinen stroomde drangwater
naar het terrein dat door te kleine slootjes moest worden afgevoerd naar één klein
gemaal. Bij zware regenval was (en is!) Nieuw-Haamstede een drassig gebied.
Ten tijde van droogte zakte het grondwater juist snel weg in de zanderige bodem
en wilde er weinig groeien. Er werd onvoldoende gebruikgemaakt van lokale
expertise, de heren 'wisten alles beter'.
Misschien wel de belangrijkste reden voor het falen: het project was te groot opgezet
en veel te zwaar gefinancierd. Drie directeuren, die ook nog eens op twee plaatsen
zaten, dure machines, een directeurswoning: vooral in het begin kon het niet op.
Kasstromen werden onvoldoende in de gaten gehouden, tegenvallers werden te
laat opgemerkt, er was geen plan-B.
Is het project Nieuw Haamstede als tuinbouwgebied dus niet gelukt, als vastgoed
project is het uiteindelijk zeer succesvol geworden, zij het pas jaren later en na de
aanleg van de Deltadammen. Het onroerend goed in Nieuw-Haamstede behoort op
dit moment tot het duurste van de provincie Zeeland en staat op plaats negentien
van heel Nederland. In die zin hebben de initiatiefnemers in 1929 de potentie van
het gebied goed ingeschat. Van de realisatie van dit deel van hun droom hebben ze
evenwel zelf niet meer kunnen profiteren en het zelf ook niet meer meebeleefd.
Noten
Bronnen
82
1 Over de buitengrens van de bezittingen van de Vennootschap was Remeijn hier en daar onzeker.
Zijn kaart toonde drie stippellijnen: een gebaseerd op zijn eigen meting, een gebaseerd op de
kadastrale kaart, en een op die van Van der Lek de Clerq, de eigenaar van de duinen ten zuiden
van Nieuw-Haamstede. Als gevolg daarvan was er ook onduidelijkheid over de grootte van het
bezit: volgens de nv bedroeg die ongeveer 420 ha, maar volgens het kadaster ongeveer 10 ha
minder. De betwiste grondstukken bestonden uit vrijwel waardeloos geachte duinen.
2 Het huis werd in 1940 gesloopt; een dennenbosje herinnert nog aan de locatie.
3 Andere huurders waren J.B.N. Steijn en de bollenkwekers Barten, Boogerd, Hesse, Klein en
Jansen. Over hen is verder niets bekend.
4 Eén huis werd langdurig verhuurd aan H. Brouwer, een van de commissarissen.
5 H. Bos en T. Roffel zouden in 1934 door middel van een gerechtelijke procedure uit hun huis
worden gezet.
6 Er was geen geld om het hem nog toekomende loon uit te betalen; in plaats daarvan werd hem
voor een jaar grond verpacht onder gunstige voorwaarden.
7 Over baron De Wyardt hebben we in geen enkel archief iets kunnen vinden; niet uitgesloten
moet worden dat hij nooit bestaan heeft.
8 Voor details over de firma alro, zie www.rekeninstrumenten.nl.
9 Van Jan Kunst staat een foto als jachtopziener in: Wim de Vrieze, Burgh Haamstede, 2012.
De voornaamste bron voor dit artikel was het archief van de nv Nieuw Haamstede, waarvan zich nog
delen bleken te bevinden in Friesland. Ik ben de heer J.T.C. Dussel en zijn broer T.U. Dussel, kleinzoons
van Jan Dussel, zeer erkentelijk voor hun bereidheid mij het materiaal ter beschikking te stellen.
Andere bronnen:
Digitaal archief www.krantenbankzeeland.nl. Vooral de Zierikzeesche Nieuwsbode was van grote
waarde. Veel informatie ook in landelijke dagbladen, digitaal toegankelijk via www.kranten.kb.nl.
Gemeentearchief Schouwen Duiveland te Zierikzee (gasd) inventarisnummers 1.777.811-75, -76, -213,
-228, -253, -395, -402, -403, -404, -407, 1.811.111.123, 1.814.12.83 en de nrs. 663-665, 695-697, 881
(lade 106 bevat twee exemplaren van de kaart van W. Remeijn), 882 en 896.
Krul, Ruth Kaloena, in: Kroniek van het land van de zeemeermin (Schouwen-Duiveland) 34 (2009)
57. C.J. Boot in: Kroniek 6 (1981) 100.
Kadastraal archief gemeente Haamstede, (gasd)
Mondelinge informatie van Wim de Vrieze en Rini van Vossen, Haamstede.
