74
In dit artikel wordt in feite uitsluitend stilgestaan bij het onder a. genoemde aspect.
De spelling en interpunctie van onderstaande dialectcolumns zijn geheel ongewijzigd
overgenomen.
De eerste column is afkomstig uit Contact van 7 oktober 1933, uitgave h.b.s.-
debatingclub, en is uit de pen van de eerder genoemde juffrouw T. de Rijke gevloeid.
Er wordt verteld over een jaarlijks terugkerend evenement in Zierikzee, de kermis.
KERMISPRAETJE
"In buvrouw, oe was 't gistere? Ei je 't nogaa nae je zin oad? Dat was een butenkansje
ee, da je mit den baes mee kust rieë. Oe gong dat, in zo'n auto?" "Nee ma da gieng best!
Ik zat fijn in de kossens; eere m'n tied, wa gaet da gauw! Om tien ure waere m'n d'r a;
toen was 't dae netuurlijk al elve, want dae doe ze nieuwen tied zieë. Nou, ik docht: ik zal
eest mar es bie Kee gae kieke, je weet wê, m'n ouwste dochter. Die oa al 'n bakje koffie
da 'k kwam. Z'oa 't a zö oalef in oalef edocht weetje, da 'k nae de mart zou komme.
Je begriept, ik most trek es bie zusje kieke; bel bel, wat is dat kleine dienk egroeid!
Z'ei werachtig a twee tanden! In schreeuwe! Pa's de piene waerd. Ik zegge: m'n kind,
ik bin blie dat ik je moeder nie bin, want dat gebrèl zou 'k gin dag an kunne oare.
Ma Kee zei: 'Lae ma schreeuwe oar, da's gezond: dan zette 'k de radio mar 'n bitje arder.'
Z'ei noe ok zo'n disterbusie-luudspreker zieë, da kost ma twee kwartjes in de weeke,
dus dan ei je goekoap meziek. Toe binne m'n de mart es op egae. Kee nam zusje mee
in de bennewaeaen. in toe binne m'n overa zo'es weze kieke. Wa stong d'r vee rommel!
D'r was bienae gin plekke om te loapen! Kee zei: nou, 'k oa zus beter tuus kunne laete.
D'r was noe ok 'n stoomkuresel; da gae op 'n mesiene. Droaie da dienk! Temissen da sei
Joap, da's Kee d'r ouwste zeune. Da's ok 'n schoft oar; dat vintje ei noe mieters vee praes.
Toe binne m'n nog 'n keus vö mien weze koape; twee zestig, zwart mit 'n striepje, in 'n
boai emde vö Kloas. Nou, ik docht: noe motte 'k toch wat vö de thee meeneme, want as
je van de mart komt in je brieng niks mee is 't ook wae nie goed. Dus toen 'k nog 'n
keneelstok ekocht in 'n onse zuurtjes. Waefels waere d'r ok nog in zo'n kraem. Ik zegge
tegen dat meise: wa koste ze? Ze zei: 'n dubbeltje. Ik zegge: ziet da je ze verkoapt! Da's
mien te diere. Wat 'n ofzetterie! Toe was 't onderjand etenstied, in ikke wae ma mee,
want ja, da spreekt, ik most toch Wullem ok nog es zie. Da's Kee der man. Dus toen bin
'k mar ebleve tot twee ure. D'n baes oa ezeid: zurg da je om oalef drie bie Juliana bin,
in ik docht: beter te vroeg as te laete. Mar onderweg kwam ik Pie van Lena nog tegen,
in daer 'k toe nog effen mee stae praete. Z'ei noe ok eletrieks licht in waeterleiding;
tjonge jonge wae bluuf t'n tied. Ze zag er anders goed uut oar; je zou nie an d'r zegge da
't melasse is. Kewa. noe gae 'k in uus, want ik ruuke m'n spek."
T. DE RIJKE.
Commentaar
Hieronder worden de onderstreepte woorden/uitdrukkingen uit bovenstaande tekst
van enig taalkundig/dialectologisch commentaar voorzien. Deze onderstreepte
woorden/uitdrukkingen zullen in de hedendaagse streektaal niet of nauwelijks
nog gebruikt worden. Er is dus sprake van kwalitatief dialectverlies. Hierbij moet
nadrukkelijk opgemerkt worden dat bij een en ander niet is gestreefd naar
volledigheid. Het gaat slechts om het aanstippen van wat bijzonderheden.
kust
We hebben hier te maken met de verleden tijd enkelvoud van het hulpwerkwoord
kunnen. In de jaren vijftig van de vorige eeuw kwam deze van de standaardtaal
