afwijkende vorm nog in Duiveland voor. Ook kwam men in die tijd deze vorm incidenteel in Burgh en Haamstede tegen. Wellicht werd het incidentele karakter veroorzaakt door contacten met de Duivelandse bevolking. In genoemde dorpen was in die tijd meer de vorm kost(e) gebruikelijk. De vorm kust in deze betekenis is geheel uit het eilandelijke dialect verdwenen. g°ng Het gaat hier om de verleden tijd enkelvoud van het werkwoord gaan. Deze vorm is langzamerhand aan het verdwijnen, maar wordt nog wel incidenteel, zeker in Duiveland, gebruikt. De vorm gong is verwant aan de vorm stongde verleden tijd enkelvoud van het werkwoord staan, eest Eest is grammaticaal gezien een bijwoord. De betekenis ervan is eerst. In de Zeeuwse streektalen werd, en wordt soms nog de r gesyncopeerd. Dat is bij het woord eerst dus ook het geval. Een aantal andere voorbeelden van syncope van de r zijn beuze tegenover beurs, koose tegenover koortsdosse in plaats van dorsen. Genoemd verschijnsel komt veelal voor als de r voor een s of een z staat, das de piene waerd Eigenlijk kwam deze uitdrukking in het Zeeuws alleen in de negatieve vorm voor. Dat wil zeggen: Da 's de piene nie waerd. Het betekent dat is de moeite niet waard. De variant hierop in de gegeven tekst betekent dus zoiets als dat is de moeite of de pijn wel waard, bennewaegen Het eerst deel van deze samenstelling, benneis een woord dat in het Middelnederlands al voorkomt. Het betekent in de middeleeuwen rieten mand. Het samengestelde dialectwoord bennewagen betekent kinderwagen met rieten opbouw. Dergelijke vervoermiddelen voor baby's bestaan al vele decennia niet meer. Vanzelfsprekend is het woord dus ook uit het dialectgebruik verdwenen, stong Stong is de verledentijd enkelvoud van het werkwoord staan. Naast de vorm stong bestaat op Schouwen-Duiveland ook de vorm stieng. Beide vormen zijn langzamer hand aan het verdwijnen, maar worden nog wel incidenteel op heel Schouwen- Duiveland gebruikt, met name in Oosterland en omgeving. Zie verder bij de hierboven genoemde dialectvorm gong. keus Door assimilatie rs-s (syncope van de r) is het woord keurs tot keus geworden. Het woord keurs is afgeleid van het Middelnederlandse woord cuerse. Keus werd in het dialect gebruikt met als betekenis boerinnenrok. Mede door veranderende kledingstijl is het woord uit het hedendaagse dialect verdwenen, meise Meise is verwant aan het Middelnederlandse woord magid/maagd. Een latere vorm is meid en door syncope van de d is het woord meise in het dialect van Zeeland ontstaan. De betekenis is voor de hand liggend, meisje, melasse Als dialectwoord is melasse nergens te achterhalen. Het vermoeden bestaat dat het hier gaat om een verbastering van het woord malaise. Kewa Bedoeld is hier de Zeeuwse uitroep ku>a. In taalkundig opzicht hebben we hier te maken met een tussenwerpsel dat niet meer gehoord wordt in het dialect van deze tijd. De betekenis is kom of kom aan! 75

Tijdschriftenbank Zeeland

Kroniek van het Land van de Zeemeermin | 2014 | | pagina 77