76
De tweede column is van dezelfde auteur, mejuffrouw T. de Rijke, en werd geplaatst
in het bijzonder fraai uitgevoerde kerstnummer van Contact uit 1933. De titel van
de column spreekt voor zich:
KOSSEMISSE
Allee Neeltje! Gae es 'n endj' omme! Je loap geregeld in de pad. Die ruugte ok oaltied,
dir ei je meer last as gemak van. Waerom stier je ze nie nae bute! 't Is ommers vees te
boag vó zö'n kleine krumel. Lae ze mar in uus bluve oar. 'k Oarde dae net a van Dinabure
da Joap van de weeke overzie eslegen is mit de mellekbussen. 't Is vees te glad. In je
woai zowat van de sokken. Ie oa 'n zeere schoere op edae, ma noe keuvert 'n wirra 'n
bitje. Voader in moeder bin doende om de kersboam op te tugen. Neeltje oa 't eindelijk
nie magge zie, ma ze was onverwachs mit vee lewoai in de kaemer komme ragge. om te
zeggen da Joane 't stermien mit andievie laete voalen oa, omda Jantje vö der voeten liep
te drussen. D'n boam ang a vol mit spul. Van bove 'n groate pieke; wê twintig kaesjes in
'n oap zuiver in wadde. Moeder ei an Neeltje beloofd dat 'n vanaevend mag brande, as
ze zurgt da Jantje nie in de kaemer komt. In as ze d'n eelen dag zoete is, magge Pietekee
in Eintje van Moeie Geertje ok komme, om nae d'n boam te kieken, in om een bakje
poeier te drienken. Eindelijk bin ze klaer.'t Is prachtig! zei Moeder. Wat za Jantje versteld
stae! Ma kiek es op de grond, wat 'n zootje. Eel d'n uzen is in perdèl. noe kan 'k dat
oama wir op gae rume. Toe Neeltje, ael jie 't vuulblik es. Bel bel, wat 'n rommel. Mar
affijn, 'k mö wat vö de kinders over 't is mar eens Kossemisse. 'k Za vandaege de waste
ok nog in 't sop motte zette. D'r legge 'n berg vuule kielen in sunen in z'n mekke. 'k 't
druk vadaege oar. Vanochtend 'k m'n eige 'n oedj' ezocht nae 't scheel van de ketel.
In wae dienk je da 't was? In de zompe! As 't 'n bitje wil die kleine gatoapen dat wir
edae, want uut z'n eige za 't d'r wê nie in erold weze. 'n Stuitj' elee was ik de schutteldoek
kwiet, in die langde 'k werachtig uut de schuve van de sleekachel. Dir oa die diengers
sparrewarre mee espeeld. Ze sleupe overa mee. Ze bin nog erreger as jonge rotten.
Mar om op de Kossemisse trug te kommen, gae je vandaege nog 'n knien ville, want m'n
motte toch bont In voorsmiddegs kossewaegens bie de koffie, in gepofte kestaien;
't zal 'n feest oare!
T. DE RIJKE
Commentaar
Hieronder voorzie ik ook de onderstreepte gedeeltes uit bovenstaande column van
enig taalkundig/dialectologisch commentaar. Ook hier is niet gestreefd naar volledig
heid. Het gaat slechts om het aanstippen van wat bijzonderheden van woorden en
of uitdrukkingen die uit het dagelijks gesproken Zeeuwse dialect zijn verdwenen en
in de laatste decennia steeds minder worden gebruikt en vervangen zijn door stan
daardtalige varianten met een Zeeuwse tongval.
ruugte
Het woord ruugte is een zelfstandig naamwoord uit het dialect van heel Zeeland.
Het kan onder andere betekenen afval van stroo, warboel of ruw volk. Het lijkt me
logisch in bovenstaande column voor warboel als geldende betekenis te kiezen. Bij
het overgrote deel van dialectwoorden met uu in het dialect is de uu-klank niet
gediftongeerd. Dat wil zeggen dat de uu-klank niet zoals in het Standaardnederlands
in een ui-klank is veranderd,
boag
Het dialect woord boag (boog) komt in het dialect op Schouwen-Duiveland voor