als eisen golden om het weer bewoonbaar te kunnen verklaren, waren dermate
kostbaar dat hij zelf daartoe niet bij machte was. Wel kondigde hij aan dat hij
herstelmaatregelen zou laten uitvoeren als die haalbaar bleken.5
Herstel kasteel
Voor het genoemde herstel schakelde de eigenaar de architect Johan Hoogenboom
uit Renesse in. Hoogenboom (1875-1943) had een grote belangstelling voor bouw
geschiedenis en er zijn dan ook verschillende schetsen van zijn hand met aan
tekeningen over oude gebouwen of onderdelen daarvan. Ook het Slot Moermond
heeft hij grondig onderzocht voordat hij herstelplannen maakte. Hij woonde in het
huis van de vroegere buitenplaats Grol, aan de rand van Renesse.6
Het herstel vond plaats in 1909 en 1910 onder zijn leiding. Hij zette in 1911 in een
artikel in het vakblad Bouwkunst zijn werkzaamheden aan het slot uiteen en gaf
daarbij aan dat het doel niet was om het te restaureren naar een vermoedelijke
vorm uit het verleden. Daarentegen richtte hij zich op het 'in goed onderhouden
toestand brengen met zoveel mogelik behoud van alle oorspronkeliks'. Hoogenboom
vond dat 'men op de duurzaamste wijze voor het mooie van een gebouw zorgt niet
door dat gebouw als een muzeumvoorwerp te behandelen, dus langzaam te laten
vervallen, maar door het bruikbaar te onderhouden, dus te behouden'.7
Hoogenboom raakte hiermee de kern van het debat over monumentenzorg dat in
die tijd hevig woedde. Vanaf de jaren zeventig van de negentiende eeuw was er in
Nederland een restauratiepraktijk ontstaan die streefde naar reconstructie van oude
86
De westgevel langs de gracht na het herstel van 1910. Foto P.J. Ochtman (Collectie Gemeentearchief
Schouwen-Duiveland (GASD O 0421)