Holland en West-Friesland de bijeenkomsten van vrijmetselaren verboden, omdat
gevreesd werd voor een politieke samenzwering. Toen dit verbod na verloop van
tijd werd afgezwakt, kwamen in 1756 tien van de in Nederland actieve loges in
's-Gravenhage bijeen en werd besloten tot het stichten van de Groote Loge der
Zeven Verenigde Nederlanden. Later wordt deze naam gewijzigd in Orde der
Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden, onder welke naam de orde
tot op de dag van vandaag voortbestaat.
De loges
De Orde van Vrijmetselaren is een onafhankelijke organisatie, waarin de onder het
Nederlandse gezag werkende loges in federatief verband zijn samengebracht. De orde
onderhoudt vriendschappelijke betrekkingen met gelijksoortige organisaties van
vrijmetselaren over de gehele wereld.
Een loge is een vereniging die staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.
Van oudsher worden loges gekenmerkt door hun democratische organisatiestructuur
waarin periodiek een bestuur met aan het hoofd een voorzitter wordt gekozen.
Het bestuur van de loge ontleent zijn bevoegdheden aan de statuten en het huishou
delijk reglement waarin de verantwoordelijkheden van bestuur en leden duidelijk
zijn afgebakend en vastgelegd. Elke loge stelt zelfstandig een schema samen waarin
de bijeenkomsten staan vermeld. Een aantal loges komt op een vaste avond, een
keer per week bijeen. Daarnaast zijn er loges die een keer per twee weken of een
keer per maand bijeenkomen. In Nederland zijn circa honderdvijftig loges verdeeld
over tachtig plaatsen actief. Het ledental van de orde in Nederland bedraagt
momenteel ruim zesduizend. Onder het gezag van het Nederlandse hoofdbestuur
der orde zijn vanouds de loges in de Nederlandse Antillen, Suriname, Zimbabwe en
Zuid-Afrika actief. Wereldwijd zijn er ongeveer vijf miljoen vrijmetselaren.
De leden van loge De Ster in 't Oosten komen een keer per twee weken, op maan
dagavond bijeen in het logegebouw. Het ma^onnieke werkjaar loopt normaliter
van september tot eind juni. Van juni tot september zijn de loges gesloten vanwege
het zomerreces. In logeverband zijn er twee soorten werkzaamheden.
De comparitie
Tijdens een comparitie houdt een logelid in de zogenaamde voorhof van het loge
gebouw een voordracht over een door hem gekozen onderwerp. Zo'n onderwerp
kan gaan over een mafonniek of een profaan onderwerp. Meestal is er na een minuut
of twintig een pauze en vindt aansluitend een nabespreking plaats. Tijdens die
nabespreking kunnen de logeleden vragen stellen of opmerkingen maken waarop
de inleider kan reageren. Respect voor eikaars niet altijd parallel lopende mening,
is daarbij essentieel. Normaliter wordt een comparitie rond 22.00 uur gesloten en
kan er aansluitend onder het genot van een drankje al dan niet over de voordracht
worden nagepraat.
De open loge
Tijdens de open loge worden kandidaten in de zogenaamde werkplaats van het
logegebouw tot leerling-vrijmetselaar ingewijd, worden leerling-vrijmetselaren -
meestal na een jaar - bevorderd tot gezel-vrijmetselaar en worden gezellen-
vrijmetselaar na weer een jaar verheven tot meester-vrijmetselaar. Ook zijn er open
loges, die worden gehouden ter gelegenheid van de opening van het maponnieke
werkjaar, ter viering van het Winter-Sint Jan of het Zomer-Sint Jan. Er zijn ook open
85
