De Van Duivendijk-scheepswerven op Schouwen-Duiveland 1893-heden
De scheepsbouw in Zierikzee in de negentiende eeuw
Door de eeuwen heen zijn er voor kortere of langere tijd steeds scheepswerven in
Zierikzee langs de Scheepstimmerdijk of Scheepmakersdijk (die daar uiteraard zijn
namen aan ontleent). En zo zijn er in de jaren 1838 en 1840 weer twee scheepswerven
gesticht. In 1838 is dat de werf van Cornelis Smit (1784-1835), bekend scheepsbouwer
uit Alblasserdam, opgericht op initiatief van een commissie van notabelen uit de stad
Zierikzee en gesitueerd in de nabijheid van het Sas waar later de groenteveiling is.
Deze werf wordt 'de Stads Commerciewerf genoemd.
Een tweede werf wordt gebouwd in 1840 door Jacobus Striekaert, een scheeps
bouwmeester afkomstig uit Antwerpen, tegenover de bestaande stadswerf. Zij krijgt
de naam 'De Goede Intentie'. Op beide werven worden in de periode 1840-1858
negenentwintig zeeschepen gebouwd.9
Uit de jaarlijkse gemeentelijke Verslagen leren we dat op de eerstgenoemde werf in
1854 nog tweeëndertig volwassen arbeiders en zes jongens werken terwijl die cijfers
voor de andere werf respectievelijk vijfenveertig en vijf zijn. Bij de Stads Commercie
werf loopt in 1856 nog een barkschip van stapel. Op 31 december van dat jaar staan
er nog een barkschip en een galjoot kofschip op stapel, terwijl in dat jaar bij
De Goede Intentie nog twee loodsrinkelaars van stapel lopen. Na 1856 is het met de
nieuwbouw van zeeschepen op deze twee werven praktisch gedaan.
In het Verslag over 1865 wordt vermeld dat de Stads Commerciewerf en De Goede
Intentie 'buiten werking zijn' en vervolgens wordt de laatstgenoemde werf in 1869
beschouwd als te zijn opgeheven. De Stads Commerciewerf krijgt echter steeds
weer nieuwe huurders en kan zodoende nog in bedrijf blijven en ook nog wat aan
nieuwbouw doen. In 1892 wordt de Stads Commerciewerf opgeheven.
'De kleine werf(1856-1894), de eerste Van Duivendijk-scheepswerf in
Zierikzee bij de Noordhavenpoort
Intussen is er echter sprake van een derde werf en wel van Johannes van
Duivendijk. Deze Johannes (1821-1887) is de jongste zoon van de eerder genoemde
Pieter van Duivendijk Czn. uit Puttershoek en scheepmaker. Hij koopt in 1856 aan
de Scheepstimmerdijk in Zierikzee een drietal huisjes met tuin (samen 411 m2) van
voornoemde Jacobus Striekaert voor de som van vierhonderd gulden.
Het terrein met balkengat, tegenover de huisjes, aan de havenzijde van de
Scheepstimmerdijk, is van de gemeente en Striekaert heeft dit in gebruik. Het staat
bekend als 'De kleine werf. Johannes krijgt dit terrein in erfpacht en daarop sticht
hij een scheepswerf, dat wil zeggen twee hellingen met een houten loods. Maar het
is ook mogelijk dat Striekaert dat al eerder heeft gedaan. Johannes is gehuwd met
Cornelia Gebuis en, na haar overlijden, met Geertje Jantjes Smit. Johannes gaat
26
aan
periode o.l.v.
fam. Van
tal
een Van
Duivendijk
wer
plaats
Duivendijk of
naam en/of locatie en opmerkingen
aantal
aantal
ven
directe nazaat
perso
genera
nen
ties
2
Bruinisse
1893 - heden
Havendijk 3, 'Weltevreden'bij de Grevelingen
15
5
1964-1997
Havenkade 16, Jachtwerf, bij de Grevelingen
2
1
2
Zierikzee
1856- 1894
Scheepstimmerdijk, nabij Noordhavenpoort
2
2
1921 - 1928
Scheepstimmerdijk, in de haven nabij 't Sas
1
1
