Na het vertrek van de Duitsers, voor Schouwen-Duiveland pas op 7 en 8 mei 1945,
komt er nog geen einde aan de ellende. Niet minder dan vijfendertig inwoners
overlijden na de bevrijding. Zeemijnen en achtergebleven munitie zorgen voor veel
slachtoffers. Nog in 1947 komt een jongen van vijftien uit Zierikzee om die een
explosief probeert te demonteren. Het valt zelfs niet uit te sluiten dat ook in de
toekomst nog dodelijke slachtoffers zullen vallen ten gevolge van explosieven uit
de Tweede Wereldoorlog.
We hebben geprobeerd de slachtoffers in een aantal categorieën onder te verdelen.
Dan valt op dat beschietingen en bombardementen de zwaarste tol geëist hebben,
gevolgd door ongelukken met explosieven.
Niet van iedereen is het lot na de bevrijding onmiddellijk bekend. De
krijgsgevangenen en dwangarbeiders komen maar mondjesmaat naar huis terug,
schrijven of telefoneren is nauwelijks mogelijk. Men kan zich geen voorstelling
maken van de angst en radeloosheid die er bij de achterblijvers heersen wanneer
een familielid of vriend maar steeds niet verschijnt en niets van zich laat horen. Het
Rode Kruis heeft zich na de oorlog veel moeite gegeven om na te gaan wat er met
hen is gebeurd. Er zijn daar kort na de oorlog niet minder dan vierhonderd man
fulltime bezig met het opsporen van vermisten! Dit werk gaat tot in de jaren vijftig
door. Van een enkeling heeft men geen spoor gevonden en moeten vaststellen dat
hij Vermoedelijk is overleden'.
Nogal wat slachtoffers zijn buiten Nederland begraven. Soms volgt later een
herbegrafenis in Nederland. Maar niet van alle overledenen is het stoffelijk
overschot gevonden. Dat geldt uiteraard voor de slachtoffers in de vernietigings- en
concentratiekampen, maar ook voor enkele dwangarbeiders en voor de slachtoffers
van scheepsrampen.
Is Schouwen-Duiveland zwaarder getroffen dan Nederland als geheel? Nee. Hoezeer
het eiland ook geleden heeft onder de Duitse bezetting en de inundatie, het is er
beter vanaf gekomen dan Nederland (2,3 procent van de bevolking omgekomen)
en ook beter dan de rest van Zeeland (1,1 procent).
Slachtoffers, in procenten van de bevolking Nederland Schouwen-Duiveland
Burgerslachtoffers van beschietingen en bombardementen, te land
Burgerslachtoffers van beschietingen en bombardementen, ter zee
Ongelukken met explosieven
Dwangarbeiders
Joodse inwoners
Gesneuveld in Nederlandse dienst (krijgsmacht, koopvaardij)
Terechtgesteld (Tien van Renesse, concentratiekamp, gijzelaar)
Gesneuveld in Duitse dienst (krijgsdienst, vrijwillig verblijR
Overige
Totaal
48
30
26
26
23
20
19
8
5
205
Militairen
Joodse slachtoffers
Overige burgerslachtoffers
Totaal
0,1%
1,2%
1,0%
2,3%
0,1%
0,1%
0,7%
0,8%
127
