IP r
ll
f v
Tussen 1618 en 1650 milde 70 procent van de vroedschapsleden hun ambacht of
bedrijf in voor een dagelijkse functie in het stadsbestuur.13 Dat het juist regenten
waren die op Duiveland rond 1655 het merendeel van de buitenverblijven bezaten,
kan duiden op een groeiend standsbewustzijn van deze groep, dat mede tot uiting
kwam in een voorname levensstijl. Het bezit van een buitenverblijf maakte daar
deel van uit. Dat die buitenverblijven dicht bij elkaar lagen, is te vergelijken met
de situatie op Walcheren, waar rondom Oostkapelle in deze periode eveneens
een concentratie ontstond van buitenverblijven die in bezit waren van de hoogste
stedelijke en gewestelijke bestuurders.14
Verder speelde in de heerlijkheid Vierbannen mee dat degene die namens
Zierikzee de ambachtsheerlijke rechten waarnam, verplicht was om daar te wonen:
'De baljuwen plagten voormaals hunne wooning te hebben in het heerenhuis,
staande aan de zuidzijde van den kring des dorps Nieuwerkerk, voorzien met een
boomgaard, vijvers en een goeden moestuin.' De laatste die dat deed, was Cornelis
de Jonge (1659-1744) die van 1712 tot zijn overlijden baljuw en opperdijkgraaf was.
Toen Zierikzee in 1725 de heerlijke rechten van de Vierbannen aan een particulier
verkocht, is deze verplichting waarschijnlijk opgeheven. De functieverandering van
deze hofstede is te lezen in het veldboek van 1730: behalve de 'dreve naar het
dorp, daar een poorte op staat' lagen achter de Stadsschuur drie weilanden en een
'uytgedaan bos daar Pieter Pieterse nu in woond, en noord aan een stuk koornland
daar fruitboomen op plagten te staan'. In 1765 was de hoeve eigendom van de
weduwe van Frans Weksteen, die met ruim tweehonderd gemeten een van de
grootste grondeigenaren op het eiland was.15
De hier geschetste situatie, waarin op Duiveland tientallen hofsteden met kamers
lagen, heeft maar kort bestaan. De Tegenwoordige staat van Zeeland meldde in
1753 dat er in Nieuwerkerk 37 hofsteden lagen, in Ouwerkerk 26 en in Capelle 11.
1: SP-** Z3r
■t
c
trli
<1
L b I
Hofstede De Muye aan de Bloksweg te Nieuwerkerk. Opgemeten door diverse landmeters en gekopieerd
door landmeter Adriaan Bal, 1777 (GASD, AR 0469)
23
MM
j
n
C
90
