emeritaat, niet vermoedend dat hij nog 24 jaar aan zijn predikantschap zou gaan
toevoegen. 'Mislukt uit het oogpunt van financiële welstand en promotie. Van de 5
zoons heb ik het karigste deel ontvangen.'61 Promotie was voor een modern predikant
in de tijd van Helder moeilijk tot onmogelijk. Nadat in 1866 in de Hervormde Kerk
algemeen stemrecht was ingevoerd, was het aantal orthodoxe gemeenten sterk
gegroeid, waardoor het voor moderne predikanten steeds moeilijker werd een
beroep naar elders te krijgen. Toch gelukt' vanwege voortdurende belangstelling en
toegenegenheid die hij vanuit de gemeente ondervond. Dat maakte de vervulling
van ambtsplichten tot een aangename taak. Bovendien kwam er van buiten de kerk
aansporing tot serieuze studie en was er waardering voor de resultaten daarvan.
Hoewel Helder het woord niet noemt, is het zeker dat hij hiermee doelt op de
opdracht van het hoofdbestuur van de vrijmetselaars en het onderzoek dat hij naar
aanleiding daarvan instelde naar maconnieke rituelen. Een en ander kwam tegemoet
aan een wezenlijke behoefte tot wetenschappelijk bezig zijn. Als zodanig heeft de
Johannes Helder, schil
derij van G. van Het-
tinga Tromp (Gemeente
ArchieJ' Schouwen-Dui-
veland, GASD, SP 0238)
