'De bakkerets
van Joris van
Vliet, 1635 (Ko
ninklijke Biblio
theek Brussel)
'Soms kwam de koster bij ons om een heleboel van dat houtskool. Hij deed het in
een pot en verkocht het aan de mensen voor in een stoof om de voeten te warmen
als ze in de kerk zaten. Ook werd de houtskool verkocht om thuis de kachel aan te
maken.' Over duurzaamheid gesproken...
In de oude bakkerij werd altijd goed samengewerkt. Discipline was dan ook
een vereiste. Alleen dan kon het gesmeerd lopen. Gebrek aan gehoorzaamheid
en toewijding zorgden ervoor dat soms al snel de wegen van bakkersknecht en
bakkersbaas uiteengingen. Was er de juiste klik, dan verliep het werk harmonieus.
De bakkerspatroon was als bakkersbaas degene die al het werk aanstuurde. Op tijd
werd niet gelet. Die werd zonder meer uitgediend. Pas in de moderne tijd ontdekte
men dat tijd wel degelijk geld kost. Het levensprogram luidde: 'Werken zolang het
dag is.' De dienst was klaar als het werk klaar was. Dat gold trouwens in die tijd voor
de meeste mensen. Het is nog steeds de tijd dat de bakker traditioneel ambachtelijk
bezig was. De gesettelde dorpsbakker stond bekend als bakkersbaas. Tot voor de
97
