Het kanaal Gent vair Terneuzen
WATERBOUWKUNDIG TIJDSCHRIFT O.T.A.R
J - 1
INLEIDING
.Het ontstaan van het kanaal van Gcht naar Terneuzen
i hangt iiauw samen met de behoef te, diesteeds yoof
$e stad Gent heeft berftaan, over écri eigen of récht-
streekse verbinding met zee te kunnen’beschikken.
De verbinding via de rivier de Schelde toch vormde
een grote omweg en was menigmaal niet van gevaar
ontbloot. De Gentenaars hebben dan ook steeds ge
tracht voor hun reeds efuwen geleden zo bloeiende
handelsstad een goede tofcgang tot zee, niet alleen te
hebben, maar ook te behouden.
B|j dit streven heeft het hun niet aan teleurstellingen
ontbroken; menigmaal moest aan gewijzigde toestan
den en omstandigheden worden aangepast. Nu eens
waren het krijgsverrichtingen die het gebruik van
hun vaart ónmogelijk maakten, dan weer eena be-
langrijke schadt aan de kunstwerken, maar vooral
ook heeft verzanding van de toegangen vanuit zee
nnar hun vaarwater, hen parten gespeeld en wel zo
danig, dat het kiezen of graven van een andere vaar
weg daardoor noodzakelijk werd.
Voor zover bekend is de eerste kunstmatige verbin
ding, die Gent met zee heeft gehad „de Lieve" ge
weest, een kanaal dat vanaf het Gravensteen te Gent
naar Damme liep, waar het aansloot op een toen nog
tot Brugge doorlopende z|)tak van het Zwin.
Daar het Zwin langzamerhand verzandde verloor de
Lieve geleidelijk haar betekenis en is men overge
daan. lpuh<t,grauen -van .dp-Sssae. vaart. Anjelke-yan
Gent tot het tegenwoordige Sas van Gent liep en
aansloot op/een diepe, met de Braakman in verbin
ding staande, geul, het zogenaamde Sasse Gat, toen
nog de ,Pape geule" genoemd.
;Ook deze geul verzandde, zodat tenslotte verbinding
■met zee werd gezocht door verruiming en verlenging
•van de Sasse vaart naar Terneuzen; waar het nieuwe,
kanaal rechtstreeks in verbinding met de Wester-
schelde werd gebracht. Dit kanaal, nu nog enkele ma
len te zijn verruimd en verbeterd, vormt heden nog
de verbibding van Gent met zee.
Ziehier, met enkele woorden de kunstmatige verbin
dingen, die Gent met zee heeft gehad, genoemd. De
belangrijke betekenis, die eerst de Lieve, maar vooral
later het Kanaal van Gent naar Terneuzen verkreeg,
geeft echter alleszins reden, daarvan een en ander
wat nader te beschrijven. Hiertoe zal in het volgende
van de oudste verbindingen een algemeen overzicht
'warden gegeyenj'-tenvij} bijzondere aandacht zal wor
den besteed aap de van 1825 tot 1828 gemaakte wer
ken voor de aanleg van het gedeelte op Nederlands
.grondgebied.
De Lieve
Zoals reeds opgemerkt, vormde de Lieve de eerste
kunstmatige verbinding van Gent met zee. Weliswaar
wordt beweerd dat nog oudere verbindingen zouden
hebben bestaan, o.a. een gracht via Cluise, Eertvelde,
Bouchaute en langs Biervliet naar de Westerschelde,
-otxpr-vaoa, da jui4ibpid, d|t deze.al» verip^ding vooc.
•de scheepvaart met zee zou hebben dienst gedaan,
a
Fig. 1. Situatie van Vlaanderen omstreek» 1300.
1
MoerterM
t V AX t f-V7
•AT
IJU GOM C
Uuau
t
>1
4 a
la •«••«••Ml
la
fa Cs»l
I a iMlt'HM
