u
De Geuzentijd betekende het definitieve einde van vele kloosters, Voor
al de maand augustus 1578 was fataal de rijke abdijen Baudelo, Waar
schoot, Nleuwehove, Oost-Eeklo, Doomzele, Drongen en Ter Hagen werden
verwoest. De zee, de godsdiensttwisten en de 80-jarige oorlog
(1568-1648) veroorzaakten veel verwoestingen.
Spanje beheerste de streek met een ring van forten langs de schorren,
gebouwd vöór de val van Axel (1586) en het twaalfjarig Bestand (1609
1621) Ze lagen knus tegen de zeedijk van 1498. Ze hadden de volgende
namen
‘t Klein Gent aan de Zwarte Hoek
Passchans over de brug van Sas Passluis
Sint Antonius -aan de huidige heuvels, waar detijds Polydoor Hemerijck
woonde.
Westwaarts rond Axel werden grote zeegaten geslagen iBolixate en Helle
gat)
Oostwaarts sloegen het Sassegat en de Braakman samen tot een binnenzee.
Het was de eerste complete vernietiging van deze landstreek, Zelzate
en de schorren ten noorden overstroomden voor vele jaren en lagen
"met de zee gemene"
Eeuwen zeegeweld werd zo door onze schorren opgevangen en liep dood
tegen de zuidelijke zandbrug.
Wethouders en belanghebbende eigenaars, waaronder vooral de abdijen
trachtten nieuwe rampen te voorkomen en Douwden in 1498 in het zuiden
een totaal nieuwe dijk, de Wachtebeke - en de Kernemelkdijk (op kaarten
de dijk van Zelzate). Uit een aanbesteding (1497) blijkt dat de land-
dijk is hersteld, verdeeld in kavelingen van Temeuzen via Westdorpe
naar Bcekhoute.
"Zo werden de schorregronden in kwestie afgebakend. Een voor mensen
vrijwel onbewoonbaar moeras, begroeid met struikgewas op de schaarse
opgassen. Ze deden dienst, wat ze nu via de Oudeburgse sluis nog doen,
als afvoerreservoirs voor het teveel aan hemelwater in het achterland"
"C. Bracke"
Ten zuiden ervan lagen zandruggen, waarop de nederzettingen Overslag,
Wachtebeke. Zelzate, Zuiddorpe en het fort Sint Marcus. Die zandruggen
bleven zwaar bebost tot in het begin van de 19de eeuw. De raad van
Gent verplichtte de gezamenlijke moerasbezrtters rond de Lange Lede,
cm dit kanaal in te dijken en van een sluis te voorzien. Hiervan
hadden Axel en de bezitters een sleutel, cm één of twee dagen van de
week schepen door te laten. Wie 's nachts dijken doorstak werd voor
50 jaar verbannen "uit den lande van Vlaanderen"Dat blijkt uit een
proces van de noerbezitters met de schepenen van Gent in 1481,
Overslag was in de vroege middeleeuwen een aanleg- en ovexhaalplaats
voor kleine schepen, die toen een levendige handel onderhielden over
Zoutvliet en Zoutlee tussen Triniteit, het Axeler Ambacht en Gent.
Zo was Zelzate (sel en zaete) een plaats waar zoutketen waren. Daring
werd uitgegraven, het veen gedroogd en dan in brand gestoken. Dat
was het "selbexmen"het zoutbranden. Het zout bleef over en werd van
de as gereinigd. Het daring-delven in de Zelzaatse Heide ten noorden
van de Krekeldijk, in Zuiddorpe, Sint-Kruis-Wihkel en Wachtebeke ver
oorzaakte enorme vergravingen en wateroverlast in de poelgronden.
De zeedijk liep gevaar. In 1500 werd het verboden. Men moest ruw
zeezout in de zoutketen gaan raffineren. Er werd zouthandei gedreven
met Frankrijk (Bourgneuf-s-Loire) le Bourage bij het eiland Oléron,
Portugal (Sint-Abel) en Spanje (Mariapoort bij Cadiz)
Op 26 mei 1547 (de geboortedatum van Sas van Gent) gaf Karel V toe
stemming cm een kanaal te graven. In 1549 was de Sassevaart klaar;
hierdoor werd de Poel van Uanisvliet afgesneden. Op 4 april stond de
Braakman in verbinding met het kanaal door een Zeesluis het Sas van
Gent.
