5.8
Schilderijen en kruisweg
41
Constant de Surgeloos uit
Een tweede schilderij “De bewening van Christus” meet 114.5 bij 199 cm en is een olieverf op doek
Sommigen denken dat het doek stamt uit de zeventiende eeuw, anderen uit de achttiende, en weer
anderen uit de negentiende eeuw. Waarschijnlijk is dat laatste juist/4
Het is in 1977 eveneens gerestaureerd door Joh. F. de Krijger uit Philippine. Bij de restauratie is geen
signatuur of datum ontdekt. Wellicht was het reeds in 1837 eigendom van de parochie. Het is in ieder
geval meegekomen uit de oude kerk.
Het beeld van O.L. Vrouw van Smarten, dat oorspronkelijk in de Mariakapel stond, werd in 1965
eveneens uit de kerk verwijderd. Het is 149 cm hoog en stelt Maria staande voor, met
haar mantel geheel om haar heen getrokken, waar vrijwel alleen de handen uitsteken.
In 1.4 is al de opmerking gemaakt, dat het niet in het parochicarchief terug te vinden
is of het beeld ooit tot een calx ariegroep behoord zou hebben. Het beeld is rond 1980
gerestaureerd door Frans Hemelaar en staat nu weer in de kerk op de plaats van het
vroegere Maria-altaar. Het is het oudste beeld dat de kerk rijk is. De sokkel is bij de
restauratie aangekocht bij antiquair Winne in Sas van Gent.
In de rechterzij beuk staat achter bij de dodenherdenkingsplaats een zachthouten beeld
van Omèr Geilleit. Hij was kapelaan in Sas van Gent rond 1965. Hij is toen begonnen
met beeldhouwen. De parochie heeft rond 1968 dit beeld A an hem voor ƒ1.000,00
aangekocht.
In 1978 deelde J. Nieuwstraten. directeur van het Rijksburcau voor Kunsthistorische Documentatie
mee. dat het schilderij zijns inziens niet naar van Dijck gemaakt is. maar dichter staat bij stukken door, naar en
uit het atelier van Rubens.
Nieuwstraten: De Bewening is onhandig en stijf gecomponeerd en doet aan als een compilatie van mo
tieven ontleend aan Zuidcuropcse schilderijen. Zo herinnert de blonde Magdalena nogal aan Venctiaansc voor
beelden. Het lijkt twijfelachtig dat dit schilderij werkelijk uit de 16dc eeuw zou zijn en in de 17d' eeuw is dit type
niet meer te verwachten. Ergo lijkt het waarschijnlijk dat het aanzienlijk later en dan archaïserend, bv in de 19'k
eeuw, zou zijn gemaakt.
In het priesterkoor hangt een schilderij uit 1842 van
Gent. Het stelt voor: Christus aan het kruis.
Het meet 222 bij 132,5 cm en is een olieverf op doek. Het is in 1842 voor 125 als
altaarstuk aangekocht. Dat bedrag werd bijeengehaald door een huis-aan-huis-
collecte. Het schilderij is dus in opdracht van de parochie gemaakt. Vanaf 1967
zijn er pogingen gedaan om het schilderij gerestaureerd te krijgen. In 1977 werd
een definitieve rijkssubsidie verkregen en toen kon de restauratie doorgang vinden
bij Joh. F. de Krijger uit Philippine.2'
De Surgeloos behaalde in 1838 het diploma aan de Academie van Gent. Hij was
leerling van Pierre Ilanselaere. die aan die Academie les gaf. Hij was vooral
portret- en genreschilder.
Bij de herinrichting xan de kerk rond 1965. door sommigen ook wel de
"beeldenstorm" genoemd is de kruisweg, die bestond uit reliëfs in plaaster of
gips uit de kerk verwijderd. De zijwanden werden kaal en overschilderd.
Sindsdien was er geen kruisweg meer.
In 2005 kwam de kerk echter weer in het bezit xan een kruisxveg. liet gaat om 14
afbeeldingen in olieverf, geschilderd op doek. Ze zijn afkomstig uit de
voormalige parochiekerk xan Groede en geschonken aan de kerk xan Sas van
Gent. De kruisxveg dateert uit het begin van de 20c eeuxv. dus kort na de bouxv
x an de kerk. De schilder is onbekend.
