kolen
81
20 December, weer bezoek van een vliegmachine. Om 1 uur ’s nachts hooren wij een
geweldige slag. Een vliegmachine heeft een bom geworpen op een 100 meter afstand van de
Coöp. Suikerfabriek hetwelk op de werklui in de fabriek een groote schrik teweeg brengt.
Daarna twee bommen achter de suikerfabriek Malotaux en de laatste hier weer in onze buurt,
Nu nog het een en ander over het binnenland, wat levensmiddelen en huisbrand betreft. Wij
hebben nu 17 December en het is kouder geworden. Wij beginnen het gemis aan kolen
duchtig te gevoelen. Nu kan niemand kolen krijgen buiten de distributiewet op brandstof en
die kolen zijn zoo goed als niet te krijgen. Nu spreekt men ook van zoogenaamde wilde kolen,
d.w.z. kolen die buiten de distributie te bekomen zijn, dus ook daarbuiten verkocht kunnen
worden. Die zijn zoo ontzettend duur dat daar niemand, als de rijken aan denken kunnen om
ze te koopen. Doch de autoriteiten van alle omliggende gemeenten hebben kolen gekocht,
doch hier bij ons wil onze burgemeester niet hebben dat dergelijke kolen verhandeld worden.
Het is hier geheel verboden om kolen of cokes of eenig brandstof te vervoeren en om nu te
weten waar die zoogenaamde wilde kolen vandaan komen, dat is alzoo; de kleine
visschersvaartuigen varen de groote rijnschepen af die met grint en zand uit Duitschland
komen en die dus kolen aan boord hebben. Deze worden door die schippers verkocht die er op
hun beurt weer een zaakje van maken en in de gemeenten hun waar te koop stellen.
Nu zijn deze kolen geheel en al buiten de distributiewet waar genoemde schippers zeer partij
uit trekken en die kolen verkoopen voor f. 90,00 tot f. 100,00 per 1000 kg., dus zoo als ik zeg,
geen bedrag om door werkman of middenstand te betalen. De lui die nu die kolen koopen
worden door de distributieambtenaren opgeteekend en worden van de lijst van
uitreiking geschrapt, dus ook weer geen bof voor zulke.
Nu hebben wij ook nog hout om te branden. Dat is sparrenhout hetwelk met scheepsladingen
hier wordt aangebracht. Dit staat buiten de distributie doch kost ook f. 25,00 per 1000 kg.
Daarbij is het zoo nat dat het zoo goed als niet te stooken is. Het wordt groen uit de bosschen
in Noord-Brabant gekapt, dus nagenoeg niet te branden en als het droog genoeg is dan is het
ook dadelijk opgebrand, zoodat men niet al te hard moet stooken om per week 200 kg., dat is
voor f. 5,00 van dat tuig door de schoorsteen te jagen.
Turf hebben wij ook al gehad dat 1 cents per stuk kost. Dan is er nog een soort brandstof dat
in den handel “derrie” wordt genoemd, hetwelk gedolven wordt op nogal verscheidene
plaatsen in ons land. Het bestaat uit houtvezels of vergane boomen of wortels, gemengd met
vergane bladeren en planten. Enfin, een soort van turf om zoo te zeggen. Doch dit tuig is ook
al zoo nat dat er niets mee aan te vangen is en het moet zoo schrikkelijk lang drogen dat daar
geen wachten op is. Dus hoe moet men zich nu warmen en eten kooken, want nu moet men
meer eten als in vredestijd. Nu er zoo weinig brood is moet er meer pap, aardappelen en
groente klaargemaakt worden, terwijl men niet kan stooken, ver van nog een extra pot klaar te
maken.
Het vleesch is ook enorm duur. De varkens zijn bijna niet te krijgen en worden verkocht aan
f. 2,— per kg. levend. Dat hier het rundvleesch tegelijk mee opgaat zult ge zeker wel
begrijpen. Doch men kan niet zonder varkensvleesch vanwege het vet dat men moet hebben.
Alles wat van het varken komt staat onder distributie. Spek en reuzel is zoo goed als niet te
bekomen, dat is een groot gemis want boter kost op het oogenblik f. 3,75 per kg. en margarine
f. 1,50 per kg. die ook al zoo slecht is dat het bijna allemaal olie is. Het is voor de
huismoeders een moeilijke tijd om het huishouden te regeeren. Eieren kosten nu 18 cents per
stuk. Haring of andere soorten visch, waar wij hier toch altijd stiefmoederlijk in bedeeld
worden, is nu in het geheel niet te bekomen. De stof voor de kleeren kost alles 5 a 6 maal van
de prijs in vredestijd. Schoenen en klompen alles dubbel en dubbel in prijs. Sajet en wol bijna
niet voor zeer veel geld te bekomen.
