94
doorbroken en vele onnoembare menschenlevens, aan weerskanten, zijn in de laatste week
hier verloren gegaan.
De Duitschers worden over de Marne teruggeslagen, tegelijk over de Ellete en de Somme. De
Engelschen heroveren en bezetten Reims. Het gaat als een storm voorwaarts. De eene stad na
de andere worden aan de Duitschers ontvochten. Hun verliezen zijn groot aan alles; munitie,
kanonnen, manschappen enz. enz. Het gaat met massa’s verloren, hetgeen in Duitschland niet
aan het oog van de burgers voorbij gaat. Groote politieke moeilijkheden worden verwacht.
Men eischt een kiesstelsel van evenredigheid. Ze willen een meerderheidsregeering, een
sociaal democratisch bestuur. Het kiesstelsel wordt door de Keizer hun gegeven, doch hier is
het niet mee uit. Het Duitsche volk, altijd zoo slaafs, gehoorzaam en kruipend voor al wat wet
of gezag is, dat zelfde volk begint de hoofden bij elkaar te steken. Het wil voortaan
medezeggenschap in het bestuur van het land hebben. Het wil meer. Het volk moet het land
regeeren en niet meer eenige groote heeren, de zoogezegde minderheid. Deze minderheid
moet zwichten voor de meerderheid en deze meerderheid is het volk, hetwelk zoo niet alleen
dan toch mee wil of moet helpen om de belangen van het land, doch in zonderheid de
belangen van het volk te behartigen. Het begint dus, zoals men ziet, in Duitschland te spoken.
Het volk wil anders, de regeering zal moeten volgen.
Zoo hebben wij half September 1918
Bulgarije heeft de verlangde wapenstilstand verkregen en heeft zich te voegen naar de zware
eischen der Entente welke heden het land bezet hebben. Oostenrijk en Turkije zijn den oorlog
zoo moe dat ze om vrede smeken. Vooral Oostenrijk moet er al leelijk aan toe zijn. Het volk
komt letterlijk van honger om. Wat niet door de kogels gedood wordt, wordt in het
binnenland van honger, ziekte, verzwakking of ondervoeding ten grave gesleurd. In de
Oostenrijksche Kamer van Volksvertegenwoordiging gaat het er de laatste weken leelijk aan
toe. De Tsjechen verwijten de regeering van alles, vooral voor hun manier van oorlog voeren
en hun verbond met Duitschland. Ze roepen openlijk afstand te doen van deze verbindingen
en uit te scheiden met dat mensonteerende doodslaan en vernietigen van het menschdom. De
strijd zal daar wel niet lang meer kunnen duren. Het volk wordt er ook al te verdeeld. De
Hongaren willen een eigen regeering en los van Oostenrijk. De Tsjechen willen niet langer
het juk dragen, door Oostenrijk hun opgelegd.
Zoo zullen wij nog beleven dat Oostenrijk met zijn statenrij uiteen zal vallen, ten koste van
Duitschland, want als Oostenrijk valt kan Duitschland den strijd geen dag langer uithouden en
dan is het met dat groote Duitsche rijk gedaan. Het begint van nu af al zijn krachten die het
nog resten, zeer noodig te hebben, want de strijd wordt door de Entente met alle grofheid en
geweld gestreden. De Duitschers schijnen niet meer bij krachten te zijn de lawine te
weerstaan. Steeds gaan ze achteruit. Met rasse schreden gaan de Entente vooruit. Amerika
voert steeds troepen aan hetgeen de Centralen zeer beginnen te gevoelen. Deze staan reeds
met een macht van 2 millioen man in het veld en daarbij het behoorende materieel.
Op alle fronten van het westen zijn de Entente tot den aanval overgegaan. Wij hooren hier,
door de geheele lucht, niets anders dan zwaar kanongebulder, af en aan vliegen van
vliegmachines. Soms troepen vliegers van twintig tegelijk die aan de strijd mee gaan doen.
Velen komen uit of gaan in de richting van Antwerpen, de Duitsche moederstad der vliegers.
Er is een groote slag die beslissend moet worden, naar de Engelschen zeggen, bij Yperen
begonnen.
De heele kust wordt dag en nacht beschoten, wordt gebombardeerd door vliegers. Deze nacht
is het een buitengewone aanvalsnacht geweest op Zeebrugge. De granaten van het
afweergeschut vlogen bij honderden hoog in de lucht open, waarbij duizenden lichtballen in
de hoogte gingen om de vliegmachines te belichten. Ja, het was zoo erg dat de lucht er hier
