dat geen Kuifeendjes?
Het zijn Kuifeendjes! En wie
heeft het eerst de Slobeend in de
kijker?
Ja en dan natuurlijk dat trekken
de goed allemaal: Tapuiten en
Zwarte sterns, ruiters en snippen
in soorten, 'n groepje Lepelaars,
Wintertaling, Smient, Pijlstaart,
afhankelijk van de tijd van het
jaar dat U er bent. En dan gan
zen natuurlijk, maar dan is het
meestal geen weer om tegen de
dijk te zitten. Nee, we denken
toch wel aan de periode tussen
begin mei en half juli.
Alhoewel, de Lepelaars zijn soms
later; 'n overtrekkende Buizerd
ook, heel soms 'n Visarend.
Het is 'n rijk gebied dat iedere
dag van het jaar de moeite waard
is. Maar we moeten ook eens
naar rechts kijken. De daken van
de buurtschap Zandberg net bo
ven de dijk. De dichte popu-
herenaanplant in het voormalig
fort Zandberg, aan het eind van
de Liniedijk. En de Liniedijk zelf
die zo'n belangrijke rol speelde
in de Tachtigjarige oorlog
(1568-1648). Veel verderop zal hij
aansluiten aan de wallen van
Hulst. Vanaf onze zitplaats zien
we dat niet, alleen de toren van
de basiliek steekt boven de bo
men uit.
Recht voor ons ligt een einde
loos schijnende open ruimte. Tot
voor kort lag ook daar 'n fort:
Kijkuit. Het is totaal uit het
landschap verdwenen bij 'n ruil
verkaveling in de zeventiger ja
ren. Gaan we weer terug naar
links. Ver weg het torentje van
Clinge. Naar ons toe buurtschap
pen: 't Zeegat, Spaans kwartier,
Statenboom, Halfeind.
Namen, waarin je nog proeft dat
hier alles opnieuw zee werd, na
jarenlang bedijkte poldergrond
geweest te zijn. Voor de grote ca
tastrofe in de Saeftinghepolder,
toen het water weer tot bij Hulst
kwam. Maar ook de Tachtigjari
ge Oorlog en de nasleep: aan de
ene kant van de (Konings)dijk
(1664) 's Konings Bodem; aan de
andere kant Staatsenbodem.
Hoeveel generaties zijn er maar
nodig om dat te verbasteren tot
"Staotenbóóm"? Halfeind, hal
verwege Clinge en het Hulster-
loo van destijds, nu Nieuw-
Namen. En dan de kreken die
tot dat complex horen: Rotteput-
ten, Zestigvoet, Vuilmuil, Dieve-
gat....!
En achter ons de veel jongere
8
Van Alsteinpolder, pas bedijkt in
1852. En juist nog links een
hoekje van de Louisapolder, ge
noemd naar een van de prinses
sen van het Huis Aremberg, die
eens in Brussel het Egmontpaleis
bewoonden. Maar ook de
Prosperhoeve in de gelijknamige
polder, die bedijkt werd door
Prosper Louis Prince dAremberg
en die.... maar we dwalen weg
van onze kreek. De polder voor
ons behoort tot het poldercom
plex dat gezamenlijk de Groot-,
Klein- en Nieuw-
Kieldrechtpolder heet. De tussen
dijken zijn grotendeels weg,
waardoor in het veld niet meer
zo precies te zien is waar de een
begint en de ander ophoudt. De
kreek ligt evenwel ontegenzeglijk
in de Nieuw-Kieldrechtpolder.
Alle tot hier toe genoemde pol
ders zijn herbedijkingen van
vroegere moergronden: gebieden
waar veen, moer, gedolven werd
voor huisbrand en zoutwinning.
Met de catastrofe van 1584/85
en later jaren is dat allemaal ver
loren gegaan. Zoals Saeftinghe,
nu nog voor 'n groot deel ver
dronken land. Maar veel is terug
gewonnen. Zo de Nieuw-
Kieldrechtpolder in 1784. Vorig
jaar bestond hij dus tweehonderd
jaar. En de kreek ook, geen jon
ge meer. En dat is haar aan te
zien: langzaam maar zeker is ze
aan het dichtgroeien. Verlanden
noemen we dat. De laatste tien
jaar is dat proces nog versneld
doordat er geen polderwater
meer door de kreek wordt afge
voerd. Het water van de Louisa
polder wordt afgevoerd door de
leiding vlak voor ons aan de
voet van de dijk. En het water
dat van Hulst afkomt wordt
westelijk -rechts- naast de kreek
afgevoerd. Staatsbosbeheer wilde
dat zo; men was bang voor ver
vuiling en overbemesting als er
polderwater door zou blijven
stromen. Een terechte vrees?
Daar zijn de meningen flink
over verdeeld. Overigens: de af
watering moest al eerder verlegd
worden. Tot 1845 was de Stenen
Beer, het bouwwerk in de dijk,
'n honderd meters rechts van
ons, het lozingspunt. Die sluis
was tevens inundatiesluis. De
hoog opwassende schorren, nu
de Van Alsteinpolder, maakten
het kunstwerk onbruikbaar. We
zien er momenteel weinig meer
van dan 'n recht oprijzende
muur. Het echte sluiswerk zit
onder de grond. Goed bewaard!
De dijk met de Beer is ook ei
gendom van Staatsbosbeheer. Er
zijn serieuze plannen om de
sluis ter gelegenertijd te restaure
ren. Cultuurhistorisch erfgoed
voor het nageslacht behouden en
'n stuk waterschapsgeschiedenis
vastleggen. Natuur- en cultuurbe
houd vlak bij elkaar: het is altijd
de moeite waard eens even naar
de Vlaamse Kreek te gaan!
Craauw
dibcnlhu'l
De ligging van de Vlaamse Kreek. Bij de aangegeven ster
stond uw waarnemer.