dat geen Kuifeendjes? Het zijn Kuifeendjes! En wie heeft het eerst de Slobeend in de kijker? Ja en dan natuurlijk dat trekken de goed allemaal: Tapuiten en Zwarte sterns, ruiters en snippen in soorten, 'n groepje Lepelaars, Wintertaling, Smient, Pijlstaart, afhankelijk van de tijd van het jaar dat U er bent. En dan gan zen natuurlijk, maar dan is het meestal geen weer om tegen de dijk te zitten. Nee, we denken toch wel aan de periode tussen begin mei en half juli. Alhoewel, de Lepelaars zijn soms later; 'n overtrekkende Buizerd ook, heel soms 'n Visarend. Het is 'n rijk gebied dat iedere dag van het jaar de moeite waard is. Maar we moeten ook eens naar rechts kijken. De daken van de buurtschap Zandberg net bo ven de dijk. De dichte popu- herenaanplant in het voormalig fort Zandberg, aan het eind van de Liniedijk. En de Liniedijk zelf die zo'n belangrijke rol speelde in de Tachtigjarige oorlog (1568-1648). Veel verderop zal hij aansluiten aan de wallen van Hulst. Vanaf onze zitplaats zien we dat niet, alleen de toren van de basiliek steekt boven de bo men uit. Recht voor ons ligt een einde loos schijnende open ruimte. Tot voor kort lag ook daar 'n fort: Kijkuit. Het is totaal uit het landschap verdwenen bij 'n ruil verkaveling in de zeventiger ja ren. Gaan we weer terug naar links. Ver weg het torentje van Clinge. Naar ons toe buurtschap pen: 't Zeegat, Spaans kwartier, Statenboom, Halfeind. Namen, waarin je nog proeft dat hier alles opnieuw zee werd, na jarenlang bedijkte poldergrond geweest te zijn. Voor de grote ca tastrofe in de Saeftinghepolder, toen het water weer tot bij Hulst kwam. Maar ook de Tachtigjari ge Oorlog en de nasleep: aan de ene kant van de (Konings)dijk (1664) 's Konings Bodem; aan de andere kant Staatsenbodem. Hoeveel generaties zijn er maar nodig om dat te verbasteren tot "Staotenbóóm"? Halfeind, hal verwege Clinge en het Hulster- loo van destijds, nu Nieuw- Namen. En dan de kreken die tot dat complex horen: Rotteput- ten, Zestigvoet, Vuilmuil, Dieve- gat....! En achter ons de veel jongere 8 Van Alsteinpolder, pas bedijkt in 1852. En juist nog links een hoekje van de Louisapolder, ge noemd naar een van de prinses sen van het Huis Aremberg, die eens in Brussel het Egmontpaleis bewoonden. Maar ook de Prosperhoeve in de gelijknamige polder, die bedijkt werd door Prosper Louis Prince dAremberg en die.... maar we dwalen weg van onze kreek. De polder voor ons behoort tot het poldercom plex dat gezamenlijk de Groot-, Klein- en Nieuw- Kieldrechtpolder heet. De tussen dijken zijn grotendeels weg, waardoor in het veld niet meer zo precies te zien is waar de een begint en de ander ophoudt. De kreek ligt evenwel ontegenzeglijk in de Nieuw-Kieldrechtpolder. Alle tot hier toe genoemde pol ders zijn herbedijkingen van vroegere moergronden: gebieden waar veen, moer, gedolven werd voor huisbrand en zoutwinning. Met de catastrofe van 1584/85 en later jaren is dat allemaal ver loren gegaan. Zoals Saeftinghe, nu nog voor 'n groot deel ver dronken land. Maar veel is terug gewonnen. Zo de Nieuw- Kieldrechtpolder in 1784. Vorig jaar bestond hij dus tweehonderd jaar. En de kreek ook, geen jon ge meer. En dat is haar aan te zien: langzaam maar zeker is ze aan het dichtgroeien. Verlanden noemen we dat. De laatste tien jaar is dat proces nog versneld doordat er geen polderwater meer door de kreek wordt afge voerd. Het water van de Louisa polder wordt afgevoerd door de leiding vlak voor ons aan de voet van de dijk. En het water dat van Hulst afkomt wordt westelijk -rechts- naast de kreek afgevoerd. Staatsbosbeheer wilde dat zo; men was bang voor ver vuiling en overbemesting als er polderwater door zou blijven stromen. Een terechte vrees? Daar zijn de meningen flink over verdeeld. Overigens: de af watering moest al eerder verlegd worden. Tot 1845 was de Stenen Beer, het bouwwerk in de dijk, 'n honderd meters rechts van ons, het lozingspunt. Die sluis was tevens inundatiesluis. De hoog opwassende schorren, nu de Van Alsteinpolder, maakten het kunstwerk onbruikbaar. We zien er momenteel weinig meer van dan 'n recht oprijzende muur. Het echte sluiswerk zit onder de grond. Goed bewaard! De dijk met de Beer is ook ei gendom van Staatsbosbeheer. Er zijn serieuze plannen om de sluis ter gelegenertijd te restaure ren. Cultuurhistorisch erfgoed voor het nageslacht behouden en 'n stuk waterschapsgeschiedenis vastleggen. Natuur- en cultuurbe houd vlak bij elkaar: het is altijd de moeite waard eens even naar de Vlaamse Kreek te gaan! Craauw dibcnlhu'l De ligging van de Vlaamse Kreek. Bij de aangegeven ster stond uw waarnemer.

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Landschap | 1985 | | pagina 8