Dijken en kreken, historische
lijnen in het landschap door J. A. de Zwart
Kreekrestant bij Sint
Kruis. Langs de
oevers groeien allerlei
zoutmijdende
planten, waaronder
verschillende
orchideeën.
Dijken en kreken vertellen veel
over de ontstaansgeschiedenis
van West-Zeeuws-Vlaanderen.
En wie door dit landschap
fietst of wandelt zal meer
willen weten over de
geschiedenis van deze streek.
Of omgekeerd; wie er over
leest zal dit landschap willen
zien.
Het landschap van West-
Zeeuws-Vlaanderen
onderscheidt zich van de rest
van Zeeland door het
voorkomen van complexen
kleine polders, met veel dijken,
parallel lopend dicht langs
elkaar. Daarnaast vinden we
grote, wijdse polders met
weinig bomen of struiken.
Deze afwisseling geeft een
aspect van verrassing aan het
landschap. Over een dijk
komend ligt er plotseling een
grote brede kreek voor je.
En wie door de vlakke
Zwinpolders zwerft is zeker
verrast wanneer hij op de wallen
van Retranchement stuit. In deze
concentratie van oorlogswerende
en waterkerende dijken huist één
van de grootste Nederlandse
14
boomkikkerpopulaties. De vele
drinkputten en de warme
dijkhellingen, begroeid met
bramen en ander struikgewas,
vormen een uitstekend biotoop
voor dit kleine felgroene
kikkertje "Hagepuit" heet-ie in
de volksmond.
Oostelijk van Retranchement ligt
het gebied van kleinschalige
oude polders rondom Cadzand.
Aan de indeling van akkerlanden
kunnen we nog de oude
omkadingen van de allervroegste
inpolderingen waarnemen. Meer
uit het centrum worden de
dijken steeds hoger en robuuster.
Door de opslibbing ligt de
meestal vlakke buitenzijde van
zo'n dijk bijna geheel onder een
dik kleipakket. Over vrijwel al
deze dijken ligt een weg, soms
nog een aarden weg. Hier en
daar komen nog stukken
Het Groote Gat bij
Oostburg; één van de
kreken die in beheer
zijn bij Het Zeeuwse
Landschap.