De kop van Schouwen door J. Beyersbergen Dwergjes In de westhoek van Schouwen vinden we de meest uitgestrekte duinen van Zeeland. Een groot voordeel van deze uitgestrektheid is dat hierdoor op Schouwen in tegenstelling tot elders nog een aantal gave voorbeelden van dit landschapstype aanwezig zijn. Weliswaar hebben ook op Schouwen tal van kleine en grote aantastingen van het duingebied plaats gevonden, maar door de grootte van het gebied zijn er ook gedeelten aan de verarming van de afgelopen jaren ontsnapt. Tussen Renesse en Haamstede vinden we op de overgang van duin naar polder de lage oudere binnenduinen met hun eigen kenmerkende kalkmijdende flora en fauna. Dit landschapstype komt op dit formaat en in deze gave verschijningsvorm elders in Zeeland niet (meer) voor. En wie kent nog de beleving van de woestheid van het stuifduinenlandschap? Alleen op Schouwen kunnen we nog zien hoe het proces van duinvorming zich afspeelt, terwijl elders de duinen, of wat daar nog van over is, sterk zijn'vastgelegd. In de duinen horen ook natte en vochtige laagten en valleien. Het zijn met name de vochtige milieus die in de duinen sterk zijn achteruit gegaan. Waterwinning, vastlegging van het duin met dennenplantages en ontwatering zijn de hoofdoorzaken. Betreding van een vochtige duinvallei is het binnen gaan in een schatkamer. Het doet beseffen wat elders verloren is gegaan. Te bedenken dat er behalve op Schouwen in Zeeland geen enkele vochtige duinvallei meer over is! Op Schouwen zijn ze er nog, zij het in verminderde mate Ze behoren tot de grootste natuurlijke rijkdommen die we in deze provincie nog hebben. Ongeveer halverwege de Hoogenzoom ter hoogte van de scheidpaal van de Bannen gaan we de duinen in. Voor ons strekt zich het binnenduin uit 4 Het woeste stuifduinlandschap is in Zeeland alleen nog in de Kop van Schouwen te vinden. het binnenduin zijn faam ontleent. Het gaat om een gezelschap van dwergjes: dwergbies, dwergbloem, dwergvlas en ook liggend hertshooi, vleugeltjesbloem, geelhartje en zo meer. Hier kun je op een vierkante meter vele tientallen soorten planten aantreffen, de ene zeldzaamheid nog groter (of kleiner) dan de andere Als het volop zomer is, bloeit hier en daar de paarse struikheide en vinden we langs de randen van nu verlaten duinakkertjes de blauwe knoop. Na passering van een vochtige Voor plantenliefhebbers zijn vochtige duinvalleien ware schatkamers. Op de foto onder meer parnassia en watermunt. met aan de horizon de toppen van de Verklikker. De binnenduinen zijn hier 2 km breed en op onze voorjaarswandeling naar zee gaan we langs poeltjes en slenkjes waar nog water staat. We weten er bloeiende dotters, veenpluis en paddesnoeren. Ook bruine kikker en kleine watersalamander zijn er algemeen. Elk jaar is er de spanning van een uit de kruipwilg wegschietende watersnip; vooral nu het binnenduin plaatselijk weer wat vochtiger is, nemen de kansen op deze bijna verdwenen broedvogel toe Later in het voorjaar, als de plassen zijn opgedroogd, vinden we in de door vee begraasde valleitjes de plantengroei waaraan

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Landschap | 1986 | | pagina 4