[k kijk met verwon
ding - en dikwijls
^wondering - naar
i natuur om me
een".
standpunten ingenomen. Kijk,
de maatschappij zit ingewikkeld
in elkaar (behoedzaam formule
rend) en er spelen vele belangen.
Door je standpunt te verabsolu
teren bereik je je doel niet. Wel
heb ik steeds vanuit mijn
oprechte bezorgdheid over de
achteruitgang van de natuur
gehandeld. Natuurlijk is het wel
plezierig om na jarenlange
onderhandelingen je inspan
ningen beloond te zien: een
mooie weg die nu bestraat
wordt in plaats van geasfalteerd,
de Kop van Schouwen onder de
Natuurbeschermingswet en zo
zijn er veel meer feiten te
noemen. Maar het gaat,
nogmaals, niet om mijn belang,
maar om dat van de ons omrin
gende natuur."
PN: "Bij de uitreiking van de
Oudemans medaille typeerde de
heer Quené je als volgt: nuchter,
vasthoudend, oprecht. Veel van
die typering vind ik rerug in je
reactie. Maar nu wat anders.
Het gezicht van de natuur
bescherming is veranderd.
Vroeger luidde het devies: de
natuur conserveren, soorten
beschermen, een hek er omheen,
het verleden bewaren. Nu rede
neren we toch meer vanuit de
gedachte dat het Nederlandse
landschap in sterke mate door
de mens gevormd is. De mens is
actief bezig met het landschap.
Habitats moeten bewaard
worden, soorten planten en
dieren komen en gaan ook langs
natuurlijke weg. Wat is jouw
visie daarop?"
FJ: "De natuurbescherming is
veranderd, uiteraard. Maar het
gaat nog steeds om het tegen
gaan van aantastingen, we zien
dat dagelijks. Onze visie heeft
zich verbreed. We weten nu dat
het beter is het biotoop van een
soort te beschermen dan de
soort zelf. Als je het biotoop
veilig stelt, komen de soorten
vanzelf. Mag de mens ingrijpen?
Met mate denk ik. Natuurbouw
is een mogelijkheid. Als ik denk
aan het Grevelingenmeer: hier
en daar ging de invloed van de
mens te ver (het star vastleggen
van zand met een eentonige
grasmat, bijvoorbeeld), maar op
andere plaatsen mocht de natuur
zijn gang gaan. Gevoels
argumenten spelen ook een rol.
Met mijn verstand zeg ik dat het
huidige Grevelingenmeer een
fraai natuurgebied is. Toch gaat
mijn hart uit naar het vroegere
estuarium, een levend dynamisch
landschap, het op- en neergaande
water. Gevoelsmatig kies ik
voor de vroegere situatie."
PN: "Om even op dat gevoel
door te gaan. Wat zijn jouw
dieper liggende motieven om je
je leven lang in te zetten voor
de bescherming van de natuur?
FJ: "Dat is een moeilijke vraag,
ik kijk met verwondering - en
dikwijls bewondering - naar de
natuur om me heen. Het waar
nemen en het bestuderen van
dieren en planten geeft me veel
plezier, al vanaf mijn jeugd.
Zeldzame soorten ontdekken,
dat is een heel aparte ervaring.
Zeldzaamheid is een betrekkelijk
begrip. Als ik een plantje of een
vogelsoort wil zien die in
Nederland zeldzaam zijn, dan
reis ik er in het buitenland
gewoon naar toe. Natuurstudie
heeft voor mij een dieper lig
gende, esthetische waarde waar
voor dikwijls moeilijk rationele
argumenten zijn aan te voeren.
Natuurbescherming in georga
niseerde vorm ontaardt soms in
een belangenstrijd. Er zijn meer
dere organisaties bezig met
hetzelfde doel, soms in heftige
concurrentie. Het gaat mij om
de natuur zelf, om de wezenlijke
waarde van de natuur en niet
om de belangen van stichting
zus en vereniging zo. Ik geef
toch meer om een belevings
waarde die daar bovenuit gaat."
PN: "Komt de estheticus Jansen
dan niet in conflict met de
nuchtere Jansen?"
FJ: "Ja, soms wel, maar dat is
niet erg. Men heeft mij wel eens
gezegd dat ik met zou deugen
voor de politiek. Dat zal wel zo
zijn. Politiek is te alledaags, te
onecht.
Ik ben er niet voor om tegen
stellingen aan te scherpen.
De echte argementen moeten
het doen. Voorlichting geven,
verbreding van kennis nastreven,
dat is meer mijn stijl. Natuur
bescherming is voor mij niet één
of ander politiek belang. Het
gaat mij om de natuur zelf en
om de zorgwekkende achteruit
gang die tot staan moet worden
gebracht."
17