Veranderingen
J
Herplant van elzen in de elzenmeet aan het eind van de Hoogenboomlaan bij Renesse.
De arme- en kerkebossen waren
zo een soort belegging, uit de
opbrengst waarvan uitkeringen
aan de armen betaald werden.
Op Schouwen werden in het
begin van deze eeuw,
vermoedelijk ook in verband met
een gedaalde grondwaterstand in
de binnenduinrand, veel
elzenmeten gerooid en omgezet:
tussen 1900 en 1920 vooral tot
bollengrond, na 1920 meer en
meer tot boomgaard. Steeds meer
kregen ze ook een woningbouw-
bestemming. Van de 629 ha in
1879 was in 1979 nog 150 ha
over. Vooral de elzenmeten op
zeer vochtige grond met greppels
dicht bijeen bleven gespaard. Het
probleem is dat ze hun
economische functie verloren
hebben. Ze zijn fossiele
landschapselementen geworden:
herinneringen aan het vroegere
landbouwsysteem in de
Schouwse binnenduinen. De
percelen waar de elzen zich
ontwikkelden tot behoorlijke
bomen, groeiden aardig dicht
(inderdaad met „braam, hoppe en
andere vuilnis" als stekelvaren en
kamperfoelie) en werden echte
vogelbosjes, waar tortelduiven en
groene spechten zitten, maar ook
veel houtsnippen en ransuilen,
's Winters ziet men er sijsjes en
mezen in de bomen. Op de
„diekjes" om de elzenmeten
groeien leuke voorjaarsplanten
als sneeuwklokje, helmbloem en
speenkruid.
De elzenmeten hebben nu geen
economische funcie meer maar
wel een ecologische en bovendien
een informatiefunctie in verband
met het inzicht dat ze geven in
het vroegere landbouwsysteem.
Op het achterste deel van de
camping Duinhoeve (en ook op
een kampeerterrein bij Ouddorp)
wordt dit landschapselement nog
in ere gehouden en regelmatig
beheerd. In de zomer lópen er
geen koeien op de meetjes maar
staan er tenten en vanaf „primo
september" ligt de elzenmeet er
weer als vanouds bij. Dat vind ik
nu een goede manier van
recreatief medegebruik van de
natuur waar men thans zoveel
over spreekt: de natuur en de
cultuurhistorie zijn er mee
gediend èn de (extensieve)
recreatie. Maar dan moet dit
sportief kamperen natuurlijk niet
het begin zijn van de bekende
reeks: tentje-bungalowtent-
toercaravan-stacaravan-
zomerbungalow, want dan is de
elzenmeet een verstedelijkt
duinterrein geworden en dat
hebben we al meer dan genoeg
hier op Schouwen.
In gebieden waar landschaps
bouw overwogen wordt
(omgeving Moermont bij
Renesse) is het mogelijk opnieuw
elzenmeten aan te leggen cq. te
herstellen.
De greppels en lage wallen van
vroeger liggen er vaak nog.
Het gaat dan echt om herstel en
ingrijpend achterstallig
onderhoud.
Het zou jammer zijn als van de
elzenmeten op Schouwen alleen
de straatnaam over bleef!
t 1
fl TJ
- H i
10
