Wandelingen door
het Zeeuwse landschap
door M. Jacobusse
De Westerschenge
Wie een beetje thuis is in het
Zeeuwse, weet dat de
afgedamde oude getijdekreken
behoren tot het mooiste wat
Zeeland op het gebied van
natuur en landschap te bieden
heeft. Daar vind je bijvoorbeeld
de levende stenen, die buiten
het Delta-gebied in heel Europa
niet te vinden zijn. Er komen
watervogels voor in zo grote
aantallen dat het internationaal
mee gaat tellen. En het is nog
maar zo'n 10 jaar geleden dat in
onze kreken de -inmiddels uit
Nederland verdwenen- visotter
rondzwom.
In dat licht bezien is het bijna
onvoorstelbaar hoe nonchalant er
met de kreken en hun natuur
waarden werd en wordt
omgesprongen. In dezelfde tijd
dat onze laatste visotters er hun
verborgen leven leidden,
fungeerden nog heel wat kreken
als vuilstortplaats. Sterker nog:
tot op de dag van vandaag gaan
waardevolle kreekoevers verloren
doordat kortzichtige eigenaren ze
omzetten in armzalige akkertjes.
Zo'n verlies is bijna altijd
definitief. Want slechts zelden
gebeurt het dat eenmaal
afgeknabbelde stukjes in ere
hersteld worden. Zo'n gelukkige
uitzondering deed zich voor
langs de Westerschenge, het doel
van onze volgende wandeling.
Daar was dan ook alle aanleiding
toe. De Westerschenge is een
natuurgebied waar zoveel te zien
en te beleven valt dat zelfs
doorgewinterde buitenmensen er
door verrast worden. Neem nou
die groeiplaats van de bijen
orchis. Dat is één van die
onwaarschijnlijke mooie planten
waarvan ten onrechte vaak
verondersteld wordt dat ze wel
alleen in het buitenland te vinden
zullen zijn. Waarom eigenlijk?
Hoewel de aantallen de laatste
jaren wat teruggelopen zijn
groeien er langs de Wester
schenge nog altijd vele
tientallen. De bijenorchis wordt
hier trouwens vergezeld door
nog zeker vier andere
orchideeënsoorten: keverorchis,
rietorchis, moeraswespenorchis
en gevlekte orchis, voor wie het
precies wil weten.
Maar niet alleen die bijzondere
soorten zijn een lust om naar te
kijken. Dat geldt evengoed voor
een doodgewone plant als het
koninginnekruid. Dat is een flink
uit de kluiten gewassen moeras-
plant, die overal tussen het riet te
vinden is. De oud-roze bloem-
schermen zijn erg in trek bij
allerlei vlinders. Strijk op een
mooie zomerdag eens rustig neer
bij zo'n veldje met koninginne
kruid. Het duurt niet lang of ze
komen: felgekleurde dagpauw
ogen en de wat soberder
gekleurde zandoogjes. Koevinkjes
en dikkopjes zijn ook present en
wat verderop zit een in deftig
zwart fluweel gehulde atalanta.
Een paar passerende koolwitjes
aarzelen even, maar ze dartelen
voorbij, verwikkeld in een
ingewikkeld spel van samen-
opvliegen-en-mekaar-net-niet-
raken. De aandacht wordt
afgeleid door een metalig geluidje
dat ergens uit de rietzoom
opklinkt. In de top van een
overjarige rietstengel zit het
zwartgekapte mannetje van de
rietgors. Als je naar hem toeloopt
zie je hem ineens naar beneden
buitelen. Het beestje lijkt
letterlijk verlamd van schrik, en
dat is precies de bedoeling. Wie
de moeizaam voortfladderende
vogel achternaloopt, merkt dat
het enkele tientallen meters
verderop gedaan is met de
stunteligheid. Vief als altijd vliegt
de rietgors weg en de achter
volger heeft het nakijken. Het
doel om hem op veilige afstand
van het nest te lokken is bereikt.
De rietgors is lang met de enige
bewoner van de manshoge
rietkragen. Veel rietvogels leven
verborgen, maar overal uit het
riet klinken -soms nauw
De Westerschenge
wordt omzoomd
door rietkragen,
waarin tal van vogels
broeden.
De rietorchis; één
van de orchideeën die
langs de
Westerschenge
voorkomen.
4
lO
