In de voetsporen
van Heimans en Thijsse
door P.H. Nienhuis
Gedreven amateurs
Excursie in de
Yerseke Moer onder
leiding van Chiel
Jacobusse.
Op 10 november 1990 heeft
onze medewerker Chiel
Jacobusse (35 j.) de Heimans
en Thijsse-prijs 1990 uitge-,
reikt gekregen tijdens een
sfeervolle bijeenkomst in
Artis in Amsterdam.
De Heimans en Thijsse-prijs
wordt toegekend aan
personen en organisaties die
zich verdienstelijk hebben
gemaakt op het gebied van
veldbiologisch onderzoek,
natuurbescherming en
natuurbeschermingseducatie
en die zodoende hebben
bijgedragen aan de voort
zetting van het levenswerk
van F.. Heimans en
Dr. Jac. P. Thijsse.
Wij van het Zeeuwse Landschap
zijn trots op het feit dat ..onze"
Chiel deze belangrijke prijs
heeft gekregen. Reden genoeg
om eens terug te keren op de
schreden van Heimans en
Thijsse, om daarna Chiel te
volgen in de voetsporen van de
twee grote mannen die de
kennis van de levende natuur
zo populair hebben gemaakt.
Heimans en Thijsse, het waren
twee schrijvende schoolmeesters
die elkaar aan het einde van de
vorige eeuw in Amsterdam
leerden kennen jfn die besloten
om samen boekjes over de
levende natuur te gaan schrij-
- ven, vooral gericht op de jeugd.
Zo simpel is het begonnen,
maar het bleek een succes
formule. De beide heren werk
ten eendrachtig samen aan dit
project. Een honorarium was er
niet bij. Ze schreven niet alleen
de teksten, maar ze verzorgden
ook de veel gedetailleerde
tekeningen. Ze waren enthou
siaste vertellers, schoolmeesters
in de goede zin van het woord
die veel mensen de ogen
openden voor de rijkdom en de
schoonheid van de natuur om
ons heen. De boeken werden
uitgegeven tussen 1894 en 1901
en ze beleefden daarna vele
herdrukken.
Van nauwkeurig waarnemen
naar ,,op naam brengen",
determineren, is maar één stap.
Het is dan ook niet verbazing
wekkend dat in 1899 de eerste
druk van hun Geïllustreerde
Flora van Nederland verscheen.
Een jaar lang hebben Heimans
en Thijsse elke middag tijdens
de lunchpauze allebei minstens
één tekening met een beschrij
ving moeten maken om dit
grote werk af te krijgen.
Heimans en Thijsse, ze waren
beiden onderwijzer.
Hun karakters waren echter
totaal verschillend. Thijsse had
lef, hij was een levensgenieter,
„onbekommerd" was zijn
devies. Heimans was beschei
den. hij had meer geduld en
schreef meer gedegen. In 1901
scheidden zich hun wegen. Er
was een vacature voor een
leraar biologie aan de
Gemeentelijke Kweekschool in
Amsterdam. Zowel Heimans als
Thijsse solliciteerden op deze
baan. Thijsse kreeg de betrek
king. Hij liet het niet bij het
schrijven van een sollicitatie
brief, maar hij ging persoonlijk
naar de wethouder om met
verve zijn zaak te bepleiten.
Toen de Vereniging tot Behoud
van Natuurmonumenten in
1905, mede door toedoen van
Heimans en Thijsse, werd
opgericht, werd Thijsse meteen
lid van het dagelijks bestuur.
Heimans kon toekijken.
Na 1905 werd de naam van Jac.
P. Thijsse pas echt gevestigd.
De koekfabrikant Verkade had
hem gevraagd de tekst te
leveren voor een plaatjesalbum
over de Lente. Thijsse zag daar
wel wat in, en zo is het begon
nen. Tussen 1906 en 1939 heeft
Verkade maar liefst 27 albums
uitgegeven, waarvan een kleine
twintig door Thijsse zijn
geschreven. De losse plaatjes
werden meeverpakt met de
Verkade-artikelen. De albums
werden een groot succes en de
verzamelwoede van de koek-
etende Nederlanders maakte
Thijsse's naam tot een begrip.
Dat kwam niet alleen door de
boeiende schrijftrant van Thijsse,
maar ook door de uitmuntende
illustraties van bekende grafici
en schilders. De originele
aquarellen en tekeningen die de
basis waren voor de honderden
kleurrijke illustraties in de
3
