Waardig nazaat
albums, vormen op zich al een
kostbaar dokument over de
rijkdom van onze flora en fauna
in het begin van deze eeuw.
Eli Heimans is zich na 1901
meer op geologische onder
werpen gaan toeleggen. Jaren
achtereen bestudeerde hij het
Limburgse krijtland met zijn
bijzondere flora en fauna.
Hij stierf in 1914, nog maar 53
jaar oud. Thijsse kreeg in 1932
voor al zijn verdiensten een
ere-doctoraat aan de
Universiteit van Amsterdam. Hij
overleed in 1945, 79 jaar oud.
Het zal duidelijk zijn dat niet
alle waarnemingen van de
enthousiaste veelschrijver Jac.
P. Thijsse even betrouwbaar
zijn. Kees Hana, zelf ook een
zeer goed veldbioloog en
drager van de Heimans en
Thijsse-prijs, corrigeert op milde
wijze zijn veel oudere vriend en
mentor „met grote eerbied en
voorzichtigheid" (zoals hijzelf
zegt) in het voorwoord van de
heruitgave van de klassieke
albums „Lente", „Zomer",
„Herfst" en „Winter" in 1975.
Je vraagt je af waar deze
leraren, beiden met een drukke
baan, de tijd vandaan haalden
om zo geweldig veel en zo
goed te schrijven over planten,
dieren en landschappen in
boeken, albums en kranten.
Heimans en Thijsse zijn de
grote voorbeelden geworden
van de gedreven amateurs met
een intensieve liefde voor de
natuur. Veel veldbiologen,
amateurs en professionals, zijn
in deze traditie verder gegaan:
Rinke Tolman, A.B. Wigman,
Kees Hana, Fop. I. Brouwer,
Victor Westhoff, en in de pro
vincie Zeeland B.J.J.R. Walrecht
(beter bekend als Barend
Zwerfmans), Nico Lijsen en
Tom Lebret.
In hoeverre past onze Chiel
Jacobusse in dit beeld? Is hij
een waardig nazaat van
Heimans en Thijsse? Vakkennis,
gedrevenheid en belangeloze
inzet, het zijn stuk voor stuk
eigenschappen die we bij Chiel
terugvinden. Als hij - met tegen
„Voor één dier wil ik echter een uitzondering maken, omdat je er bij je zwerftochten langs de
zeekant zo gemakkelijk mee in aanraking kunt komen. Ik bedoel de zeehond, de rob, die je vooral bij
de Waddeneilanden en de Zeeuwse platen kunt ontmoeten.
Het mooist kun je deze dieren waarnemen als ze zich bij eb in kudden verzamelen op de
drooggevallen platen, waar soms wel 100 tot 200 exemplaren zich liggen te zonnen".
(Uit: Fop. I. Brouwer: Voorjaar)
Schoolplaat M.A. Koekoek
zin - moet worden vergeleken
met één van de reuzen uit het
verleden, dan vindt hij dat hij
nog het meeste lijkt op Thijsse.
We laten Chiel aan het woord:
„Ik ben ook wel een ouder
wetse schoolmeester; ik wil
vanuit mijn grenzeloze bewon
dering voor de levende natuur
ook anderen daarvan telkens
weer deelgenoot maken. Ik heb
mijn kennis in de praktijk opge
bouwd. Bedenk dat ik vanaf
mijn veertiende jaar honderden
excursies heb geleid. Ik heb
bovendien veel aan natuur
studie gedaan. Onregelmatig
leven doet me weinig. Als je
gegrepen bent door een onder
werp dan vergeet je alles om je
heen. Neen, een goede plan
ning is nooit mijn sterkste kant
geweest".
De combinatie van bekwaam
schrijven en kunstzinnig
tekenen blijkt bij Chiel niet
aanwezig te zijn. „Tekenen kan
De Zwaakse Weel:
een gebied waar
20 jaar geleden nog
volop visotters
voorkwamen.
De visotter is nu in
heel Nederland uit
gestorven.
4
