Onderzoek:
de kwaliteit hoog in het vaandel
door: Chiel JacobusseJ
Vog
els
Aankoop, beheer, voorlich
ting: direct of indirect draait
het uiteindelijk allemaal om
één ding, en dat is het
behoud, en waar het even
kan de versterking van ons
landschap en van de natuur
waarden die erin voorkomen.
Om de resultaten van alle
inspanningen te toetsen is
regelmatig onderzoek nodig,
onderzoek naar het verloop
van het plante- en diereleven,
maar ook naar het
functioneren van een gebied
als geheel: naar de vraag hoe
de relatie van de planten en
dieren is met het landschap
waarin zij leven.
Soms is er sprake van ontwik
kelingen die zo in het oog
springen dat onderzoek bijna
overbodig lijkt. Neem bijvoor
beeld de ontwikkeling van de
broedvogelstand op „de Bol".
Klaprozen.
De Bol ligt op de Hooge Platen,
een complex van hoog opge
wassen slikken en zandplaten in
de monding van de Wester-
schelde.
Dit gebied werd door de Staat
in beheer gegeven, nadat
halverwege de jaren '70 geble
ken was dat er jaarlijks enkele
dwergsterns broedden.
De dwergstern was in Neder
land als gevolg van waterver
vuiling en verstoring dermate
zeldzaam geworden, dat zelfs
de paar exemplaren die jaarlijks
een (vaak ook nog mislukte!)
broedpoging deden op de
Hooge Platen, meetelden.
De dwergsternkolonie op de
Hooge Platen is dank zij een
paar „simpele" beheersmaat
regelen en een stringente be
waking uitgegroeid tot zo'n
150 a 175 paren. Niet zo veel op
het eerste gezicht, maar het
houdt wel in dat we te maken
hebben met de grootste kolonie
van deze zwaar bedreigde
vogelsoort in Nederland en zelfs
in heel Noord-West-Europa.
Behalve beheer en bewaking
heeft ook onderzoek daar het
nodige toe bijgedragen. Want
nadat door beheersmaatregelen
het terrein voor de dwergstern
steeds aantrekkelijker werd,
werd het gebied ook ontdekt
door een verwante soort: het
visdiefje. Door zijn groter
formaat en agressiever gedrag is
die soort in het voordeel ten
opzichte van de dwergstern als
het om bezetting van de schaars
beschikbare geschikte broed
plaatsen gaat. Waarschijnlijk
zouden de dwergstems op de
Hooge Platen het onderspit
hebben gedolven als het
concurrentieprobleem dank zij
voortdurend onderzoek niet
tijdig opgemerkt was. Er werd
op het probleem gereageerd
door speciaal voor de visdieven
het opstuiven van lage duintjes
te bevorderen. Daarmee werd
ingespeeld op accentverschillen
die beide soorten aan de dag
Planten als de
moeraswespen-
orchis worden
regelmatig geteld
om de ontwikkeling
van een gebied te
volgen.
8
