Salamanders in Zeeland
door Bernard Krebs*
Wellicht zult u het allang ver
geten zijn, maar een enkele
keer heeft in dit tijdschrift
een bericht gestaan over de
Herpetologische Studiegroep
Zeeland. Herpetologie is die
tak van de biologie die zich
bezighoudt met de bestude
ring van amfibieën en reptie
len. De oprichting van de
Studiegroep vond plaats in
1986 naar analogie van ont
wikkelingen in andere pro
vincies. Sindsdien heeft de
groep, die ongeveer 25 leden
telt, zich vooral beziggehou
den met de verspreiding van
amfibieën en reptielen in
onze provincie.
In een aantal artikelen willen
wij verslag doen van de resul
taten. Hierdoor willen wij u
enerzijds op de hoogte bren
gen van het wel en wee van
amfibieën en reptielen in
Zeeland en anderzijds hopen
wij hiermede uw interesse
zodanig te wekken dat u ons
zult overstelpen met aanvul
lende gegevens.
Het is nuttig eerst iets over de
kaartjes te vertellen. U ziet de
contouren van de provincie Zee
land opgevuld met een rooster
van vierkantjes van 1 hij 1 km.
zogenaamde kilometerhokken.
Deze en de grotere eenheden
van 5 hij 5 km aangegeven met
de dikkere lijnen en uurhokken
genoemd) worden veel gebruikt
hij het maken van verspreidings-
kaarten.
Op kaartje nummer I zijn die
kilometerhokken zwart inge
kleurd waarvan sinds 1986 iets
over amfibieën of reptielen
bekend is. Aan de groepen van
zwarte hokjes is goed te zien
waar veel (actieve) leden wonen
(bijvoorbeeld de regio's Vlissin-
gen en Middelburg) of wat inte
ressante excursiegebieden zijn
(zoals de Schouwse en Walcher-
se duinen en de omgeving van
Hulst). Ook de weinig bekende
gebieden zijn er direct uit te
halen.
Het onderwerp voor deze bij
drage is: salamanders.
Vaak worden ze verward met
hagedissen. Toch zijn ze gemak
kelijk te onderscheiden van el
kaar. Hagedissen zijn geschubd,
salamanders niet.
Salamanders zijn zowel in het
water als op het land te vinden
in tegenstelling tot hagedissen
die echte landrotten zijn.
Salamanders overwinteren
meestal op het land, bijvoor
beeld in kelders of buiten tussen
stenen, hout of wortels van
bomen en struiken. In het voor
jaar gaan zij naar het water om
daar hun eieren te leggen.
Wanneer de larven volgroeid zijn
hebben hun ouders het water al
verlaten. Naast water om zich
voort te planten hebben sala
manders dus ook een geschikt
droog terrein nodig waar zij hun
voedsel kunnen vergaren.
De salamandersoorten stellen
ten aanzien van hun water- en
landbiotoop verschillende eisen
die bij de soortsbespreking ver
derop aan de orde komen.
De kans voor salamanders om
zich in een bepaald gebied te
kunnen handhaven is dan ook
afhankelijk van de mogelijk
heden die het terrein voor de
water- en landfase van de sala
mander te bieden heeft.
Het verdwijnen van kleinschali- Kaartje t.
ge landschapselementen, uitbrei
ding van de stedelijke agglome
ratie, vervuiling van het water,
het steeds intensievere gebruik
van de grond en de steeds dich
ter wordende infrastructuur zijn
bedreigingen waarmede sala
manders te kampen kunnen
hebben. Hiertegenover staan
gelukkig ook positievere zaken.
De toegenomen belangstelling
voor het behoud van kleinschali
ge landschapselementen hebben
geleid tot subsidiëring van het
onderhoud ervan. Ook zijn er
Drinkputten zijn
van belang voor de
instandhouding van
salamanders.
10
