Muskusrat
Grote pollen van de
zeegroene rus
worden door het vee
gemeden en vallen
daardoor extra op.
van liet kasteel Hellenburg, die
al als zodanig vermeld wordt in
de Kroniek van Reijgersberg in
1551. Maar de onderzoekers
legden al gauw dat verband.
Zij ontdekten een dertiende
eeuwse "donjon", een stenen
toren, omringd door een gracht.
Zo'n donjon was de opvolger
van het primitieve kasteeltype
dat ooit op de Zeeuwse vlied
bergen werd aangetroffen.
De donjon is omstreeks l t50 uit
gebreid tot burcht door Frederik
van Renesse, die destijds heer
van Baarland was. Het kasteel
dateert in eerste aanleg uit de tijd
dat Baarland nog een eiland was.
Van het centrale deel van Zuid-
Beveland was het gescheiden
door de machtige zeearm Het
Zwake. In de eeuwen na de
bouw van de oude woontoren
nam de betekenis van Het Zwa
ke als vaarwater steeds verder af.
Steeds weer nieuwe polders
werden bedijkt en al voor 1500
werd Het Zwake afgedamd en
werd Baarland verbonden met
de rest van Zuid-Beveland.
In Nederland is er geen ander
gebied waar de inpolderings
geschiedenis nog zozeer in het
landschap weerspiegeld wordt
Vertrekpunt excursie.
als in de Zak van Zuid-Beveland.
Een dicht netwerk van dijken en
een aantal verstilde kreekresten
van vroegere getijdekreken mar
keren de overwinningen die in
de strijd tegen het water geboekt
zijn.
Maar nederlagen waren er ook.
De kronkels in de dijken en de
welen staan voor evenzovele
vroegere dijkdoorbraken.
Niet zelden staat daar ook een
grenslinde, als eeuwenoud
gedenkteken.
Verwacht dus in de Zak van
Zuid-Beveland geen uitgestrekte
vlakten natuurgebied. Het is het
fijnmazig patroon van kleine
landschapselementen dat het
gebied tot zo'n boeiend en
natuurrijk landschap maakt.
Het Slaakje bij Oudelande is één
van die kleine gebiedjes waar de
natuur als het ware uit zijn voe
gen barst. Bij aankomst al zijn
daar de zoevende kieviten en de
zenuwachtige tureluurtjes die
alarm slaan door onder druk
geroep boven je hoofd heen en
weer te vliegen.
Een meerkoet zoekt ijlings dek
king in het riet, maar het geroep
van groene kikkers gaat onver
droten door. van minstens drie
kanten tegelijk.
De plantengroei verraadt de
invloed van zilt grondwater.
Kweldergras en schorrekruid
geven de grasmat in de laagste
stukken een grijsgroene tint.
De overgang naar wat zoetere
omstandigheden wordt gemar
keerd door pollen valse voszeg-
ge en omvangrijke horsten van
de zeegroene rus.
In het water is er een uitgestrekt
bloemenveld van waterranon
kels, tere, wit-met-gele bloem
pjes uil de boterbloemfamilie.
Langs de oevers van het kreekje
liggen allemaal losdrijvende
blaadjes van madelieven. Dat is
het werk van muskusratten.
Die verraden hun aanwezigheid
trouwens ook door de in het riet
gebouwde winternesten: hopen
van opeengestapelde planten
resten die wel een meter hoog
kunnen zijn.
Hel Slaakje is een prachtig punt
om onze volgende wandeling te
beginnen. Het is net als de oude
fundamenten van het kasteel
Hellenburg één van die hele
kleine reservaatjes die in over
zichten vaak op één hoop ge
gooid worden. Dat ze niettemin -
bijvoorbeeld in de Zak van Zuid-
Beveland - heel bepalend zijn
voor de natuurwaarden komt
hopelijk op die tocht wel naar
voren. Na de start bij het Slaakje
zwerven we wat rond in de Zak.
waarbij in ieder geval ook de
Hellenburg aan bod komt.
Wie mee wil wordt op zaterdag
29 juni om 10.00 uur verwacht
op het vertrekpunt dat is aange
geven op bijgaand kaartje.
De tocht is een kilometer of
7 lang en duurt ongeveer 2 uur.
Hopelijk tot ziens
.1/. Jacobusse is medewerker
voor inventarisatie en
voorlichting bij Hei /.eeuwse
Landschap.
17
