Slotopmerkingen
bos en natuur zouden elkaar nog
al eens bijten. Dit oordeel van de
natuurliefhebbers is meestal
gebaseerd op de ontmoeting met
jong populierenbos, met enige
111 inachting populierenakker
genoemd. Ik kan en wil niet
ontkennen dal met het oog op
de houtproduktie met onze van
oorsprong inheemse zwarte
populier veel is uitgespookt, in
jargon: veredeling. De
turbopopulier is in opkomst,
uitstekend en hard nodig voor
de houtproduktie en onze
zelfvoorzieningsgraad van dit
produkt. Maar toch.
Met verschillende soorten popu
lieren (euramerikaanse-,
zwarte-, balsem-, ratelpopulier
en abeelkan een afwisselend
Ik noemde alleen de hoofd
soorten: kriek, hazelaar, mei
doorn, vlier en els completeren
het bos, hoewel deze soorten
vaak alleen in de randen en bij
open plekken tot volle wasdom
kunnen komen. Ook hier is een
gericht beheer op zijn plaats,
daar we niet meer precies weten
wat er gebeurt als je het bos aan
zijn lot overlaat. Proeven om
deze kennis op te frissen worden
gedaan; maar ja, dat gaat niet in
een paar jaar; bij ieder bostype is
er tijd nodig om tot een
beoordeelbaar resultaat te
komen.
Een bijzonder type bos kan
voorkomen in de duinen en de
binnenduinrand. Het zal echter
veel zorg en geduld vergen om
De Walcherse Mante
ling is vanouds rijk
aan landgoedbossen.
Er komt een rijk
gevarieerde stinzen-
flora voor.
en recreatief aantrekkelijk
bosbeeld worden v erkregen,
soms -op goede grond- al na een
jaar of ijftien. (Trouwens, hebt
U het veelgeroemde eikenbos
wel eens in de stakenfase - onge
veer 20 jaar oud- gezien? Ik wil
dat graag ruilen voor een
gevarieerd populierenbos van
dezelfde leeftijd!)
Met een goed beheer daarna op
basis van een duidelijk inzicht in
het gewenste eindbeeld én de
gewenste natuurwaarden, kan in
Zeeland na ongeveer twintig jaar
worden begonnen met omvor
ming van zulk bos naar een
gemengd loofbos, met essen,
iepen, eiken en zelfs beuken.
Voor een deel kunnen deze soor
ten al vanaf het begin tussen de
populieren worden aangeplant.
dit bos in de directe invloedsfeer
van zout en wind tot ontwikke
ling te laten komen. De bossen
die thans in deze gebieden
aanwezig zijn, moeten daarom
naar mijn mening gekoesterd
worden, ook indien het soort
bos niet helemaal past in de
modieuze ideeën over wat
inheems en passend is.
Bossen die nu en in de komende
jaren in deze gebieden aan
gelegd worden, zullen echter
zorgvuldig moeten worden
ontworpen mét inachtneming
van de huidige daaraan te stellen
eisen. Ook enige zorg-vuldige
omvorming van de reeds
aanwezige bossen acht ik niet
onjuist, maar wel. zeker met het
oog op het klimaat, op een zeer
kleinschalige manier.
Er kan in delen van zo n gebied
gekozen worden voor spontane
bosontwikkeling, bijvoorbeeld in
de wat nattere kleiige duin
valleien, waar kruipwilg, liguster
en iep voor zullen komen; maar
in het algemeen en zeker ook in
de binnenduinrand, lijkt mij
aanplant van soorten als eik,
esdoorn, iep en.zwarte
populier een juiste handelwijze.
Soms heel persoonlijk, soms op
basis van rijksbeleid heb ik in
grote lijnen mijn v isie gegeven
op bos in Zeeland. Het consu
lentschap Bos- en Landschaps
bouw -sinds kort opgegaan in
het consulentschap Natuur, Bos,
Fauna en Landschap- heeft dan
ook als taak om in de
betreffende provincie het
bosbeleid uit te dragen, uit te
voeren en te verfijnen. Dat kan
een rijksdienst echter nooit
alleen, de provinciale overheid
moet daarin een eigen rol
spelen. Zeeland is naast Noord-
Holland een van de provincies
waar nog geen provinciale
bosvisie is uitgebracht.
In dit artikel heb ik getracht
duidelijk te maken waarom,
waar en hoe bos in Zeeland
moet. Niet alle argumenten en
alle vormen van bos hebben de
revue kunnen passeren. Op
snelgroeiend tijdelijk bos als
agrarische activiteit bijvoorbeeld
ben ik niet ingegaan. Ook
daarvoor gelden echter in grote
lijnen de uitgangspunten en
voorwaarden die eerder zijn
genoemd; het doel is echter
alleen: houtproduktie. In de
afweging met bestaande natuur-
en landschapswaarden mag dit
mijns inziens best een rol spelen.
Het is ons streven bos uit te
breiden, in stand te houden en tot
rijpheid te laten komen in de hele
breedte van de vele functies en
doelen die bos kan dienen.
Tot slot: Zeeland heeft meer bos
dan u denkt. Het is er nu rustig
en prettig toeven. Misschien
komen we elkaar wel tegen.
Meur. Ing.]. Pijl is voormalig
consulent bos- en landschaps
bouw bij hel Ministerie van
Landbouw. Natuurbeheer en
Visserij.
11
