Het perspectief
Binnendijks
Buitendijks openen zich wijdse
perspectieven. In Zuid-Holland
en Noord- Brabant is men al
bezig. Plannen voor het weer
openzetten van de Haringvliet-
sluizen zijn in een vergevorderd
stadium. Het Eiland van
Dordrecht en de Sliedrechtse
Biesbosch krijgen gedeeltelijk
een natuurfunctie. In de Noord-
waard in het westelijk deel van
de Biesbosch zal 600 ha land
bouwgrond in moeras verande
ren. Als de Rijn in de nabije
toekomst volledig gesaneerd is -
een kwestie van geld, de
technologie is beschikbaar- en
het water niet langer veront
reinigd is, dan kan er over
gedacht worden om de rivier
weer toegang te geven tot de
Oosterschelde. De dynamische
estuariene gradiënt, nog steeds
het kenmerk van een open
landschap met getij, loopt dan
weer van de Biesbosch tot aan
Neeltje Jans.
Ook ontpolderen, het weer
toelaten van de zee in ooit
bedijkte polders, is een
mogelijkheid. De Selenapolder
bij het Verdronken Land van
Saeftinghe is een voorbeeld.
"Ontpolderen" is overigens
psychologisch gezien een slecht
gekozen term. De w rede zee
toelaten in de polder is met
name in het licht van de Ramp
van 1953 onbespreekbaar.
Ontpolderen mag uiteraard
nooit ten koste gaan van de
veiligheid. Veiligheid moet
voorop blijven staan in het
kwetsbare Zeeland dat altijd
voor een groot deel onder de
zeespiegel zal blijven liggen.
Waar blijft Zeeland Kansen te
over. Natuurontw ikkeling langs
de laaggelegen zuidkust van
Schouwen-Duiveland en langs
de unieke inlagenkust van
Noord-Beveland is mogelijk. Op
N.-Beveland mag de natuur-
ontwikkelaar wel haast maken,
de recreatie dringt welhaast
onstuitbaar op. Op Neeltje Jans
is een goede aanzet gegeven
om de natuurwaarden te
De Selenapolder -
door de
natuurkrachten
ontpolderd.
vergroten: een duinlandschap,
een vogeleiland, een slufter, een
dijktuin. straks nog een inlaag.
Toch heeft Neeltje Jans haar
vormen niet mee: het is moeilijk
om je op dit kunstmatige eiland
los te maken van de overvloed
aan star beton en asfalt.
En dan binnen de dijken, in de
polders. Het contrast tussen de
brakke laaggelegen weide
gronden en de hogere gronden
kan geaccentueerd worden door
meer bomen aan te planten.
Financieel gezien moet bebos
sing aantrekkelijker gemaakt
worden dan braaklegging. De
omvang van een reservaat is van
groot belang. Een natuurgebied
met alles erop en eraan, waarin
alle levensvormen tot hun recht
komen, heeft een bepaald
oppervlak nodig. Het landgoed
Landlust in Heinkenszand
bijvoorbeeld, is mooi. maar het
is te klein. Overal in het bos is
de woon)omgeving nadruk
kelijk aanwezig. De overhoekjes
bij af- en opritten van rijks
wegen vormen leuke natuur
gebiedjes, maar ze zijn eigenlijk
te klein en te rumoerig om echt
natuur te heten. Een goed ont
wikkeld bos is al gauw enkele
honderden hectares groot.
Aanzetten tot het uitbreiden van
de Zeeuwse groene ruimte
liggen aan de randen van
bestaande natuurgebieden, zoals
oudlanden. binnenduinen,
kreken en inlagen.
De toekomstdroom van de
natuurontwikkelaar? Grote
natuurgebieden, omgeven door
een corridor waarin intensieve
recreatie toelaatbaar is. Geen
autowegen of -weggetjes tot in
het hart van het gebied. Alleen
fietsroutes mogen er dwars
doorheen lopen. Laat de men
sen vanaf de parking minstens
een half uur te voet gaan naar
het hart van het terrein. De
lopende natuurgenieter die dat
kan opbrengen is welkom.
Geen hek er omheen, maar wel
barrières opwerpen: greppels,
drassige vlaktes (vooral geen
prikkeldraad). Op natuurlijke
wijze wordt de toeristenstroom
dan gereguleerd. De Zak van
Zuid-Beveland is fraai en groots,
en zou aan dit toekomstbeeld
kunnen beantwoorden, maar
dan zouden veel meer dijken
voor het autoverkeer gesloten
moeten zijn.
Het zal veel geld kosten, maar
het is een investering in een
nog aantrekkelijker Zeeland dat,
naar de mens gesproken, de
komende eeuwen niet meer
getroffen zal worden door een
watersnood. Zeeuwse bomen
mogen nu 100 jaar oud worden.
De Stichting Het Zeeuwse
Landschap is er klaar voor.
6
