Van de redactie
9e jaarqanq nr. 2
juni 1993
HET ZEEUWSE
LANDSCHAP
Redactieadres
Stichting ..Het Zeeuwse Landschap"
Landgoed Landlust
Postbus 25. 4450 AA Heinkenszand
Telefoon 01106-2640
Postrekening 245740
Bank: ABN*AMRO Middelburg
Bank: Rek.nr. 51.03-36.167
Giro van de bank 46882
Redactie
P.H. Nienhuis (voorzitter)
R.J.B.M. Willems
S. Backx
J. van den Boom
G.J.C. Buth
M. Jacobusse
Kopij
Bijdragen voor dit blad in de vorm
van artikelen, ingezonden stukken,
foto's enz. kunnen worden gezonden
aan de redactie. Inleveren voor het
eind van elk kwartaal. Plaatsing van
artikelen betekent niet dat deze het
inzicht van de redactie weergeven.
E. Neve
S. van Die voet
W. Berger
J. Midavaine
A. Catrijsse
Advertenties en promotie
PUBLIBORN advertising promotion
Zonnebloemstraat 46
Postbus 243, 4460 AE Goes
Telefoon 01100-50505
Fax 01100-50300
Vormgeving
Boom Kollektief, Goes
Omslagfoto
Luchtfoto van Saeftinghe
Foto's en illustraties
Chiel Jacobusse 4, 5, 6, 14, 15,
16, 17, 25
7, 8, 9. 13. 14, 18
32
10, 11. 12
1. 15
22. 23
Inhoudsopgave
Van de redactie 3
Saeftinghe: een schatkamer
van leven 4
Saeftinghe
en Het Zeeuwse Landschap
Weiden aan de zee 10
Jan Boom: Een ontdekkingsreis
tussen maatschappij en natuur 13
De verlanding van het Land van
Saeftinghe 15
Het belang van het Verdronken
Land van Saeftinghe voor de vis-
en schaaldierfauna van de
Westerschelde 18
Het Verdronken Land vanuit de
ruimte 24
Grafveld 25
Een heel nummer van ons tijd
schrift gewijd aan het Verdron
ken Land van Saeftinghe: dan
moet er wel iets bijzonders aan
de hand zijn. Dat klopt. Sinds
1976 beheert het Zeeuwse
Landschap ongeveer driekwart
van het 3000 ha grote schorren-
gebied in Zeeuws-Vlaanderen
aan de Westerschelde. Vele
tienduizenden hebben in de
loop der jaren tijdens excursies
kennis gemaakt met dit ruige
natuurgebied. Ruim 540 ha van
het gebied was nog in handen
van een particuliere belegger.
In 1992 deed zich de gelegen
heid voor om dit gedeelte van
het schor aan te kopen en het
dus definitief veilig te stellen als
natuurgebied. Rijk en Provincie
kwamen Hink over de brug,
maar er is nog 5 ton nodig om
de aankoop te dekken en een
goed beheer te waarborgen.
Wij vragen uw steun aan deze
aktie: u kunt symbolisch mede
eigenaar worden van dit unieke
natuurgebied door een bijdrage
van 50 cent per vierkante meter
over te maken. Het grootste
brakwaterschorrengebied van
geheel West-Europa komt
daarmee in handen van één
beheerder die als uitgangspunt
hanteert: de natuur voorop,
geen jacht meer, en bezoekers
laten meegenieten van al dat
moois.
Saeftinghe kent een roerige
geschiedenis. De schorren aan
de Westerschelde werden in de
middeleeuwen ingepolderd.
Welvarende dorpen verrezen.
Na 1570 ging het mis. Zware
stormvloeden braken de dijken
en overstroomden de jonge
polders. Rond 1950 was een
groot gedeelte van Saeftinghe
opnieuw rijp voor inpoldering.
Door een verschil van mening
tussen de Belgen en de Neder
landers is Saeftinghe tot op van
daag gebleven wat het was, een
schorrengebied. De Belgen wa
ren tegen inpoldering vanwegen
de komberging bij stormvloe
den: ze waren bang voor water
overlast in Antwerpen. Diezelf
de Belgen kijken de laatste jaren
toch met andere ogen naar Saef
tinghe. Twee van hun vurige
wensen zijn nog niet vervuld:
de bochtafsnijding bij Bath,
waardoor een kortere vaarweg
ontstaat naar Antwerpen, en het
Baalhoekkanaal dat langs de
westkant dat langs de westkant
van Saeftinghe snijdt en Antwer
pen met de Westerschelde
verbindt. Beide plannen vormen
een bedreiging voor Saeftinghe.
Het landschap van Saeftinghe in
een paar grote woorden van
gen? Oorspronkelijk, uitgestrekt,
natuurlijk door de werking van
eb en vloed. Maar daarmee
vang je niet de sfeer. Ik ben er
zelf sinds 1976 vele keren ge
weest. Elk jaargetijde toont het
schor zijn eigen gezicht. In het
voorjaar het gekrijs van meeu
wen en visdiefjes vanuit hun
broedkolonies. De stilte en de
hitte van de zomer, een schom
melende. laag jagende bruine
kiekendief heel dicht bij. Onver
wacht kruist een schaapskudde
je pad. Wat mij betreft is het
schor in de herfst op zijn mooist
als de zeeaster bloeit en de
vegetatie nog net zijn mozaiek
van grijzen en groenen toont en
de najaarstrek van smienten,
wilde eenden en wintertalingen
op gang gekomen is. Maar ook
's winters als sneeuw en grim
mig pakijs het gebied bijna
onbegaanbaar maken, is het
schor fascinerend. Dan waar
deer je de kundigheid en het
inzicht van een gids. Heeft u
wel eens drie uur in de regen
gelopen door een grijs en
bedreigend landschap? Ook dat
is Saeftinghe. Dan smaakt een
borrel in het stamcafé van
Emmahaven na afloop extra
lekker. Saeftinghe betekent voor
velen ook avontuur: baggeren
door de slik, metersdiepe kreek
beddingen "nemen", struikelen
over nauwelijks zichtbare prie
len in de begroeide bodem.
Veel bezoekers vinden dit lijfe
lijk contact met Saeftinghe toch
wel het meest aantrekkelijke.
Saeftinghe, een groots land
schap. een Zeeuws oerland-
schap ongedeeld in handen van
één beheerder, het Zeeuwse
Landschap. Dat is de beste ga
rantie voor de toekomst. Helpt u
mee aan de laatste loodjes?
P.H. Nienhuis
