Van de redactie
1 Oe jaargang nr. 1
maart 1994
HET ZEEUWSE
LANDSCHAP
Redactieadres
Stichting „Het Zeeuwse Landschap"
Landgoed Land lust
Postbus 25. 4450 AA Heinkenszand
Telefoon 01106-2640
Telefax 01106-3729
Postrekening 245740
Bank: ABN «AMBO Middelburg
Bank: Rek.nr. 51.03-36.167
Giro van de bank 46882
Redactie
S. Backx
J. van den Boom
G.J.C. Buth
M. Jacöbusse
R.J.B.M. Willems
Kopij
Bijdragen voor dit blad in de vorm
van artikelen, ingezonden stukken,
foto's enz. kunnen worden gezonden
aan de redactie. Inleveren voor het
eind van elk kwartaal. Plaatsing van
artikelen betekent niet dat deze het
inzicht van de redactie weergeven.
Foto's en illustraties
M. Jacöbusse
A. Wie-land
R. Jacöbusse
J. Midavaine
1. 3, 4, 5. 8, 15
18. 19, 20. 21, 24
12. 13. 14
10. 11
17
Advertenties en promotie
PUBLIBORN MEDIA
Zonnebloemstraat 46
Postbus 243, 4460 AE Goes
Telefoon 01100-50505
Fax 01100-50300
Vormgeving en produktie
Boom Kollektief, Goes
Inhoudsopgave
Agenda 2
Van de redactie 3
Neeltjejans, van werkeiland tot
natuurgigant 4
Rinus Antonisse, portret van een
Zeeuws natuur- en milieujournalist 6
Kies voor meer natuur in hel
waterschapsbestuur 9
Planten kijken en opschrijven 10
Broedvogel inventarisatie
Zwinstreek 1993 12
Uit het beheer 15
Het verslag van een Saeftinghegids 16
De doden van het stroomgebied 17
Secretaris neemt afscheid 18
Natuurbeheer in de Zwinstreek 19
Omslagfoto
Voor de blauwe reigers
op Ter Hooge is het broedseizoen
weer aangebroken.
Een paar weken geleden werd
het studierapport "De toestand
van de natuur" gepresenteerd.
Het is een vervolg op een eer
dere versie, waarin een analyse
gegeven wordt van de stand van
zaken ten aanzien van flora en
fauna. De gepresenteerde gege
vens stemmen niet bepaald op
timistisch: voor een groot deel
van de planten en dieren geldt
dat er nog steeds sprake is van
een achteruitgang. Alle inspan
ningen die voor de bescherming
en het behoud van de natuur
geleverd worden ten spijt. Het is
ook niet zo verwonderlijk dat er
van een keer ten goede nog
geen sprake is. Als je de belang
rijkste problemen: vermesting,
verzuring, verdroging en ver
snippering in hun omvang be
kijkt, wekt het eerder verwon
dering dat er voor sommige
groepen wel een verbetering
optreedt. Vogels bijvoorbeeld
gaan niet langer achteruit en
hetzelfde geldt voor hogere
planten. In het rapport wordt
geconcludeerd dat natuurreser
vaten een buitengewoon be
langrijke functie hebben en dat
het beheer wat daar gevoerd
wordt vruchten afwerpt, zij het
in het ene geval meer dan in het
andere. Wat insiders niet ver
baast is dat ook wordt vermeld
dat het beheer zoals dat ge
voerd wordt in beheersgebieden
die aangewezen zijn in het ka
der van de relatienota, weinig
resultaat oplevert. Wellicht is dat
laatste, politiek gezien, wel de
meest opzienbarende, maar ook
de meest controversiële con
clusie in het hele rapport.
Waar gaat het om? In de Relatie
nota is het overheidsbeleid ten
aanzien van landbouwgronden
met natuurwaarden vastgelegd.
Daarbij gaat het bijvoorbeeld
om weilanden waar veel weide
vogels broeden of kruidenrijke
hooilanden. Vaak zijn het gron
den die uit landbouwkundig
oogpunt marginaal zijn, maar
die juist voor de natuur van
onschatbare waarde zijn. Onder
scheid wordt gemaakt tussen
reservaatsgebied en beheers
gebied. Voor reservaatsgebied
wordt aangenomen dat het be
heer dennate veel beperkingen
inhoudt dat het niet in het nor
male boerenbedrijf inpasbaar is.
De overheid stelt daarvoor geld
beschikbaar om ze aan te kopen
en te laten beheren door een
natuurbeheersinstantie.
In beheersgebieden wordt een
vergoeding toegekend aan de
boer voor een aangepaste be
drijfsvoering, waarbij zoveel
mogelijk rekening wordt gehou
den met de aanwezige natuur
waarden.
Op het eerste gezicht snijdt het
mes op die manier van twee
kanten: de noodlijdende boe
renbedrijven krijgen een alter
natieve inkomstenbron en de
natuur op het boerenbedrijf
wordt zoveel mogelijk ontzien.
Maar het blijkt dat natuur en
moderne landbouw, hoezeer het
laatste ook wordt aangepast,
elkaar ten enenmale niet verdra
gen. Maar er is meer: in de
beheersgebieden wordt veelal
gezondigd tegen het basis
principe van het natuurbeheer.
En dat luidt dat effectieve be-
schenning van een soort alleen
mogelijk is als je de hele levens
gemeenschap waarin die soort
voorkomt beschermt. En juist in
beheersgebieden komt het al te
vaak neer op ietsje later maaien
voor de weidevogels; ietsje
minder mest om de plantengroei
te ontzien en ietsje minder spui
ten om de slootranden kruiden
rijk te houden. Die kleine
beetjes helpen niet, zo wordt nu
dus ook door wetenschappers
geconstateerd. Voor de politiek
misschien jammer. Je zou er zo
lekker mee kunnen scoren als
door één maatregel twee doelen
gediend worden. Maar er is een
andere manier om te scoren.
Door er doodgewoon voor te
zorgen dat de ervaren en des
kundige terreinbeherende orga
nisaties voldoende financiële
armslag krijgen om ons aller
leefomgeving met alles erop en
eraan in stand te houden. Dus
niet alleen geld voor prestigieu
ze natuurontwikkelingsprojecten
maar ook om op tijd een nieu
we band aan de beheerstractor
te leggen
Chiel Jacöbusse
3
