Op zoek naar rozen
oor Chiel Jacobusse
Veek van het Landschap
hebben bottelrozen ook de onhebbe
lijkheid om stukjes open grasland te
veroveren en het zijn juist de randen
van de duinstruwelen waar de natuur
waarden het hoogst zijn. In de
Kievittepolder bij Cadzand is nogal
wat moeite gedaan om het dichtge
groeide grasland weer open te krijgen
om zonnige randjes voor onder meer
de boomkikker te creëren. Kappen en
maaien en vervolgens een intensieve
beweiding hebben goede resultaten
oplevert. Maar het blijven juist de
bottelrozen die voortdurend kort-
gehouden moeten worden willen de
open stukjes niet in no-time weer
vollopen.
'lanten kunnen zich op de meest uiteenlopende manieren
erspreiden. De paardebloemenzaadjes zijn voorzien van
1 raai- symmetrische parapluutjes om een kortere of langere
luchtreis te maken en de stoffijne zaden van orchideeën
tebben zelfs geen aanhangsel nodig om honderden meters de
licht in te gaan en elders weer te landen. De zaden van
i leverplanten zijn vaak voorzien van drijvers om zich via het
vater te verspreiden en de zaden van bijvoorbeeld klis en
Jeefkruid klitten vast aan de vacht van passerende
oogdieren om elders weer los te laten en te ontkiemen.
Lozen horen ook tot de plantengroep
aarvan de zaden zich voornamelijk
ia dieren verspreiden. Ze doen dat
p een heel trefzekere manier. De fel
ranjerode rozebottels dienen als
rkkertje voor vogels. Het vruchtvlees
erteert in de vogelmaag, maar de
aden worden, keurig verpakt in een
akketje uitwerpselen, ongeschonden
eer ergens geloosd. Ook andere
esdragende planten bedienen zich
el van deze manier van liften maar
elden kun je het zo overtuigend zien
Is bij rozen.
-leem in het late najaar een willekeu-
ig rozenperkje in het stadsplantsoen
n het kan haast niet missen of er is
agelijks vogelbezoek. merels, krams-
ogels en andere lijsterachtigen zijn er
agelijks te vinden, maar ook groep-
rs rondzwervende groenlingen horen
at de vaste bezoekers. Speciaal de uit
izië afkomstige bottelroos mag zich
speciale belangstelling van de
roenling verheugen. Het lijdt geen
wijfel dat de groenling een hoofdrol
espeeld heeft in het verwilderen van
eze exoot. De bottelroos is zelfs in
e meest ongerepte stukjes van onze
- uinen vaak massaal te vinden. Zowel
i e paarse als de witte variëteit,
enmaal gevestigd via een reis per
ogelmaag weet onze aziaat zich uit-
tekend te handhaven en via wortel-
itlopers ontstaan bottelroosstruwe-
•n die vele tientallen vierkante
neters beslaan. Die struwelen groeien
o dicht dat alle andere planten
rdoor verdrongen worden,
n natuurgebieden zijn bottelrozen
aarom niet al te welkom. Gevariéer-
e duinstruwelen worden op die
ranier een stuk saaier en bovendien
De duinstruwelen in de Zwinstreek
herbergen nog zeker drie andere
rozensoorten. De bekendste daarvan
is de egelantier, die al in de vroege
Middeleeuwen bekend was als sym
bool van de liefde. Met haar vroeg-
bloeiende, zachtroze bloemen die een
zoetige geur verspreiden is deze roos
erg in trek bij nectarzoekende insek-
ten, zoals allerlei bijen en hommels.
De bladeren van de egelantier worden
bezocht door verschillende soorten
galwespen. Dat zijn kleine insektjes
die een minuscuul gaatje in het blad
boren om daar vervolgens een eitje in
te deponeren. De plant reageert
daarop met een vergroeiing; vaak een
bolrond groen knikkertje ter grootte
van een erwt. Binnenin dat bolletje
groeit de larve van de galwesp op, en
pas het volgende voorjaar, na een
overwintering tussen het afgevallen
blad in de strooisellaag, boort de
larve zich naar buiten en verpopt.
Heel bekend is van rozen ook de
rnosgal of slaapappel, een bolvormige
vergroeiing in de takken die zo groot
is als een tennisbal. Ook dit is het
werk van een galwesp, die met zijn
legboor een gaatje in een tak boort.
Binninin de gal zitten tal van kamer-
De struwelen rond het Zwin herbergen de zeldzame viltroos
19
