- "V
Bij aanhoudende vorst met een geslo
ten sneeuwdek wordt het extra
moeilijk voor de vogels. De meeste
roofv ogels die van knaagdieren
leven zitten dan zonder prooi.
Muizen blijven weliswaar
actief, maar maken gangen
in het sneeuwdek en
blijven onzichtbaar
voor hun belagers.
Bij kerkuilen vallen
dan veel slacht
offers, soms
wordt meer
dan de helft
van de
ten. Op die dag moeten vele tien
duizenden kievitten over die plaats
naar het zuiden zijn gevlogen.
Als het moeilijk wordt
Als de vorst eenmaal zijn intrede
heeft gedaan, wordt het voor veel
soorten moeilijker om aan voedsel te
komen. Soms zelfs onmogelijk. Je
kunt dan rare dingen meemaken. Zo
zagen leden van de Vogelwerkgroep
Schouwen-Duivcland steenlopers op
kadavers van dode steltlopers azen.
In de winter van 90/91 werden grote
aantallen scholeksters van de Scandi
navische kust verdreven door strenge
vorst. Deze vogels trokken langs de
kust naar het zuiden. Normaal eet de-
scholekster met name kokkels. Op
Neeltje Jans zag ik de dieren echter
massaal azen op -door de oosten
wind- op het strand
aangespoelde
populatie gedood. Muizenjager
torenvalk probeert zich beter aan te
passen en tracht in die get allen over
te schakelen op een vogel-menu van
bijvoorbeeld spreeuwen en mussen.
Vorst en gesloten sneeuwlaag nopen
ook sommige ganzen tot aanpassin
gen. Normaal gesproken vliegen deze
vogels overdag en 's nachts heen en
weer tussen slaapplaats en voedsel-
gebied. Dit gedrag wordt verlaten en
de dieren blijven 24 uur op de voed
selplaats aanwezig om zo energie te-
sparen. Soms zelfs zitten de ganzen
konstant op dezelfde paar vierkante
meter en eten alleen zittend om zich
heen, onder de sneeuwlaag. In het
weiland waar ze dan zitten, bijvoor
beeld de Prunjepolder op Schouwen,
geeft dat een apart effect. Allemaal
individuele ganzen met een cirkeltje
omgewoelde sneeuw om zich heen.
Waarom vliegen alle vogels dan niet
gewoon naar het zuiden, zult u zich
afvragen. Een belangrijke reden heeft
u al gelezen: blijf zo kort mogelijk bij
je broedplaats. Een andere belangrijke
reden is dat je als vogel tijdens de trek
extra kwetsbaar bent. Je komt in
gebieden die je niet goed genoeg
kent en waar overal gevaar schuilt in
de vorm van roofvogels en niet te
vergeten, de jachtlustige Zuid-
Europeanen!
Wat dat betreft hebben wij mensen
het maar makkelijk. Met het vliegtuig
kom je veiliger op je zuidelijke
bestemming dan met je auto. We zijn
vanwege de harde gulden welkom en
met een beetje geluk serveren ze
dezelfde kwaliteit hutspot met klap
stuk en friet van Piet met appelmoes
als thuis achter de kachel. Waarom
gaan wij eigenlijk niet massaal naar
het zuiden?
halfgeknotte strandschelpen. Ook
dicht bij huis, gewoon in je tuin, zie
je de vogels zich aanpassen aan de
koude. "Goh, moet je die dikke merel
daar eens zien" hoor je de huisgeno
ten zeggen. Tien tegen één dat het
een doorsnee- merel is, die het veren-
pak extra bol maakt om zoveel moge
lijk laagjes lucht tussen de veren te
krijgen. Gewoon een kwestie van
super- isolatie!
Vorst met sneeuw
21
