Uit het beheer
Een extra watertransportleiding door Saeftinghe
Vroege Vogels op lokatie
In 1966 werd dwars door Het
Verdronken Land van Saeftinghe een
ruim 3 km lange pijpleidingendam
aangelegd, thans meestal de Gasdam
genoemd. In het dijklichaam liggen
hoofdwaterleidingen van Deltanuts,
een aardgasleiding van de Gasunie en
een transportleiding van Shell. Aan de
oostkant van Saeftinghe duiken de
leidingen naar beneden voor de over
steek van de Westerschelde. Midden
jaren zestig was nog de algemene
gedachte om de aanleg van zo'n
leidingen-straat niet rond een natuur
gebied te plannen, maar juist bij voor
baat door 'minderwaardige woeste
gronden'. Het Zeeuwse Landschap
ziet het liefst de Gasdam, een ca 8 m
hoge, kaarsrechte dijk, verplaatst
worden buiten het natuurgebied. Dat
zal echter voorlopig nog niet gebeu
ren, gezien de vele miljoenen guldens
die daarmee gemoeid zullen zijn.
Het verbruik van drink- en industrie
water in Zeeuws-Vlaanderen blijft
toenemen. Reden waarom Deltanuts
toestemming aan Het Zeeuwse
Landschap, beheerder van Saeftinghe,
gevraagd heeft om volgend jaar een
derde hoofdwaterleiding (doorsnede
70 cm) in de Gasdam te leggen. Bij
het verlenen van toestemming voor
de werken zal Het Landschap vooral
voorwaarden stellen in verband met
de belangrijke vogelfunktie van het
gebied. In het voorjaar zullen de
graaf- en transportwerkzaamheden
vooral broedvogels verstoren, terwijl
vanaf eind september de tienduizen
den eenden en ganzen die dan in
Saeftinghe verblijven verstoord or
den. Mid-zomer zal dus de minst
schadelijke periode voor de uitvoering
van de werken zijn. Een andere
voorwaarde zal zijn dat de Gasdam
ten alle tijden kan blijven funktione-
ren als vlucht- en 'parkeer'gebied bij
hoge springvloeden voor de paar
honderd runderen die ter plaatse in
Saeftinghe grazen.
Niet alleen de aanleg en het onder
houd van de leidingen in de Gasdam
en het aanlandingspunt bij de Wester
schelde betekenen periodieke versto
ring in het natuurgebied, ook de
natuurlijke schor-ontwikkelingen
nabij de Gasdam zorgen voor tech
nische beheersproblemen, en dus
verstorende ingrepen. Zo is het
afwateringssysteem van het Sieperda-
schor, een deelgebied van Saeftinghe,
zich vanaf de doorbraak van een
zomerkade in 1990 nog steeds spon
taan aan het aanpassen. Op enkele
plaatsen gaan deze aanpassingproces
sen gepaard met ontgrondingen en
geulverplaatsingen nabij de Gasdam.
Uit natuur- oogpunt zijn dergelijke
processen prima. Waar elders in
Nederland kunnen zich nog bodem-
kundige processen van die omvang
manifesteren? Echter, als die ontgron
dingen plaatsvinden nabij de
hoofdwaterleidingen van Zeeuws-
Vlaanderen is het een ander verhaal
en moet er uit oogpunt van andere
maatschappelijke belangen ingegrepen
worden. Daarom zullen op korte
termijn langs de Gasdam steenbestor-
tingen aangebracht worden.
Is een dam midden in een natuurlijk
en dynamisch schorrengebied al een
wezensvreemd element, een dam met
een stenen beschoeiing zal dat zeker
zijn.
GJB
Het oudste en nog altijd het meest beluisterde
natuur- en milieuprogramma van Nederland Vroege
Vogels, komt naar Zeeland. Het radioprogramma
Vroege Vogels is begonnen met een serie uitzendin
gen, waarin uitgebreid aandacht wordt besteed aan
de Provinciale Landschappen. Een jaar lang bezoekt
Vroege Vogels op elke eerste zondag van de maand
een Landschap, met live-reportages uit bijzondere
gebieden in de twaalf prov incies. Tussen Oerd en
Zwin liggen ruim 70.000 hectaren unieke natuur die
op deze manier bij minstens een half miljoen
luisteraars, in bed of aan het ontbijt onder de
aandacht worden gebracht. Tijdens het VARA-
jubileum weekend stond in november het Geldersch
Landschap centraal. Twee feestelijke uren op de
radio met salonmuziek uit de tijd van de oprichting
van de omroep. In diezelfde jaren twintig werden
ook de eerste landschappen gesticht. De stichting
Het Zeeuwse Landschap is opgericht in 1936. In
ons jubileumjaar staat op 7 april een live-reportage
gepland vanuit Retranchement.
AvdW
In het kader van het Europees natiturbeschermin/fsjaar 1995 en als onderdeel van de Weck
van het Landschap, werden in Retranchement tal van aktiviteitengeorganiseerd voor de
bewoners. Ter inleiding van de aktiviteiten werd door de vice-voorzitter van de dorpsraad,
dhr. Basting, een informatiebord over de Wallen van Retranchement onthuld.
18
