Doorzichtige zakpijpen op een ponton op Neeltje Jans.
vol. Integendeel, er komen bijvoor
beeld enkele soorten voor die ook in
de ons omringende landen, met echte
rotskusten, zeldzaam zijn.
Omdat de bescherming van de kust
door middel van stenen dijken vooral
in Zeeland plaatsvond is hier ook de
grootste rijkdom van het onderwater-
leven te vinden. Vooral de Ooster-
schelde en het mondingsgebied van
de Westerschelde zijn van belang. De
j Grevelingen is armer doordat die
I afgesloten is van de zee. In brakke
wateren zoals het oostelijke deel van
de Westerschelde en het Veerse Meer
is de rotskustlevensgemeenschap ook
I veel minder soortenrijk.
Ma het bekleden van de dijken met
I harde materialen beperkte de mense-
iijke invloed zich meestal tot de
noodzakelijke herstelwerkzaamheden.
I Het gedeelte onder de waterlijn is
igenlijk een soort niemandsland waar
I geen mens iets te zoeken heeft en het
I bleef daardoor relatief ongerept. Dat
I wil niet zeggen dat er geen bedreigin-
1 gen zijn. Het inlaten van zoet water
n de Oosterschelde bijvoorbeeld kan
bepaalde soorten terugdringen naar
I de monding.
Pontons.
Pontons zijn drijvende steigers waar
boten kunnen aanleggen,
j Ze vormen evengoed een harde
i ondergrond als stenen dijken. Ook op
pontons kan een rijke levensgemeen-
j schap van vastzittende dieren voorko
men. De passantensteigers op Neeltje
Jans vormen hiervan een mooi voor
beeld. Opvallend is het grote verschil
tussen de delen die jaarlijks worden
I schoongemaakt en de drijvers waar
niets mee gebeurt. De laatste hebben
i een rijkere begroeiing omdat er ook
1 organismen op voorkomen met een
langere levenscyclus dan een jaar.
De dierenwereld.
Wat voor dieren zijn nu typisch voor
kunstmatige) rotskusten?
Dat zijn vooral soorten die hun leven
lang op de zelfde plaats vastgehecht
blijven. Omdat de diergroepen waar
toe ze behoren veelal niet op het land
voorkomen, zijn ze bij velen onbe
kend. Het betreft organismen die
leven van plankton en andere zwe
vend materiaal dat ze op verschillende
manieren uit het zeewater vangen.
Sponzen en zakpijpen bijvoorbeeld
filteren het water door hun lichaam,
zeeanemonen vanbgen plankton
diertjes met hun tentakels. Ook
kokerwormen, mosdiertjes en hydro-
poliepen zijn allemaal diergroepen die
leven van zwevend materiaal. Van
deze vastzittende dieren leven onder
andere weer allerlei kreeftachtigen en
vaak exotisch ogende naaktslakken.
De afbeeldingen pogen een indruk te
geven van de kleurenrijkdom die-
organismen van deze levensgemeen
schap ten toon kunnen spreiden.
Onder de schoonheid van de natuur
verstaan wij onder andere mooie
kleuren. De rijkdom van het onder
waterleven bestaat echter niet alleen
daaruit. Onder rijkdom kun je ver
staan een grote variatie aan verschil
lende diergroepen en een groot aantal
diersoorten met een veelheid aan
onderlinge betrekkingen. Het aantal
diersoorten in de Oosterschelde
bedraagt volgens een literatuuronder
zoek van het Delta Instituut bijna
duizend. En nog steeds worden er
nieuwe soorten voor het eerst
waargenomen. Bijvoorbeeld in 1994
minimaal vier nieuwe soorten en in
1995 minimaal vijf. Misschien spelen
de zachte winters van de laatste tijd
hierbij ook een rol.
Dat de Zeeuwse Delta een belangrijk
gebied is voor sommige planten en
vele watervogels weet iedereen. Dat
de zeearmen ook zeer waardevol zijn
onder de zeespiegel, is nog te weinig
bekend. In de directe omgeving is
een gebied met een dergelijke rijke
rotskustenfauna niet te vinden. En
een gebied waar het voorkomen van
deze dierenwereld praktisch volledig
aan de invloed van de mens is te
danken is misschien wel uniek in de
hele wereld.
17
