Een nieuw zoogdier
op Neeltje Jans?
door Peter Boelée
Als gids op Neeltje Jans loop ik iedere
excursie naar de Vogelobservatiehut langs
het "mossel-hangcultuur-bcdrijP wat zich
nog in een experimenteel stadium bevindt.
Ondanks dat het bedrijf nog experimenteert
met het kweken van mosselen in de onder
water hangende netten, zijn ze toch al in
staat om aardig wat kilootjes commercieel te
verkopen. Ze prijzen deze mossel aan voor
zijn grootte, zijn gewicht en zijn smaak.
Niet alleen worden er mosselen op deze
manier gekweekt, ook "experimenteert" het
bedrijf met het kweken van oesters in de
netten en zalmforellen in drijvende bassins.
In de diepe havens, die toendertijd
aangelegd zijn om de peilers te bou
wen, bevinden zich drijvende tonnen
en grote blauwe blokken. Deze blok
ken hebben door een vulling van
piepschuim een groot drijfvermogen,
tussen deze blokken zijn lange kabels
gespannen en om de ongeveer
3 meter bevindt zich een kleine drij
vende rood gekleurde plastic ton. Op
ieder stuk tussen deze tonnen hangen
gemiddeld drie netten van ongeveer
4 meter verticaal naar beneden. In
deze netten ontwikkelen zich de
mosselen van zaad naai- de op volle
gewicht zijnde, eetbare schelpdieren.
Het voordeel van deze methode is dat
de mosselen niet op mosselbanken
liggen, maar vrij hangen in het
voedselrijke Oosterschelde water.
Daardoor bevatten ze geen slik en
hoeven dus na het oogsten niet te
verwateren. Ze groeien nu ook veel
sneller en zijn dus te oogsten voor
het normale mosselseizoen begint en
dat betekent een hogere prijs. Hele
maal nieuw is deze methode niet,
want in Spanje en Frankrijk worden al
jaren mossels in netten aan palen
gekweekt.
Toch is niet iedereen blij met deze
aktiviteiten op deze plaats.
Ten eerste omdat het geen gezicht is
om al die gekleurde tonnen in het
water te zien liggen. Dit bedrijf heeft
ook mosselkweek percelen in de
Grevelingen en daar bestaat de kans
dat watersporters in aanvaring kunnen
komen met de tonnen. Daarom heeft
Leisels van grondbroedvogels zijn kwetsbaar voor predatie door ratten.
men deze tonnen zo'n opzichtige
kleur gegeven. Maar in deze havens
op Neeltje Jans komen geen water
sporters, men zou dus de tonnen hier
een camouflage kleur kunnen geven.
De tweede reden voor bedenkingen is
dat er nu klanten met hun auto's
door de slagboom mogen rijden om
mosselen of oesters op te halen. Deze
mensen rijden over de weg dwars
door een gebied waar juist in die tijd
dat er daar mosselen verkocht wor
den, vele vogels broeden, zoals o.a.
Scholeksters, Strand-plevieren,
Holenduiven, Graspiepers, Veld
leeuwerikken en natuurlijk de Dwerg
stern. Het gebied is ook heel geschikt
voor andere broedvogels zoals de
Tapuit, de Eidereend, de Bergeend en
vele andere grondbroeders.
Een derde reden dat niet iedereen zo
blij is met de hangcultures heeft te
maken met het ontstaan van een
enorme rattenpopulatie op Neeltje
Jans. Het eerst werden ze bij de op
slag van materiaal van deze viskweke-
rij gezien, ze doen zich te goed aan
de resten van de schelpdieren die zich
na de oogst nog in de netten bevin
den.
Naast dit bedrijf op een vlak stuk ruw
terrein met schelpen ontstond in de
afgelopen jaren een Dwergstern-
broedkolonie. Maar steeds mislukte
een gedeelte van het broedsel en alles
wees er op dat het de schuld van de
ratten was.
Ik had dit verhaal al meerdere malen
aan mijn publiek verteld, maar ik had
zelf nog nooit een rat gezien. Tussen
Kerst en Oud en Nieuw met tempe
raturen behoorlijk onder nul, zag ik
een dikke vette bruine rat van onder
zo'n piepschuim blok komen. Hij
bleef rustig zitten in het zicht van
mijn hele groep excursiegangers. La
ter zag ik er nog een, een konijnenhol
inlopen bij de vogelobservatie hut en
nog een bij "onze" steiger en ook
worden ze al bij het Topshuis
gesignaleerd. Dus de rat is nu een
algemeen voorkomend zoogdier op
Neeltje Jans. En ik weet nog niet of
we daar blij mee moeten zijn. Want
heeft dit zoogdier op Neeltje Jans
natuurlijke vijanden?
12