Bakkruudjes
rdere dialectspreker kent ze
s bakkruudjes. De fraai-
ekleurde bosplantjes, die al
oor de Kerstdagen in volle
loei kunnen staan. In een
oerentuin hebben ze net als
e pioenrozen, de blauwe
ruifjes en de hortensias
inouds hun vaste plekje.
'ie ze in het wild wil bewonderen
oet naar de landgoedbossen langs
binnenduinrand op Walcheren of
houwen, waar de sleutelbloemen,
int zo heten ze officieel, met
lizenden staan. Ze zijn in allerlei
iten paars en roze gekweekt, maar
het bos hebben ze vaak hun
iginele, zachtgele wildkleur,
oewel, wat heet wild? Net als voor-
trszonnebloem, daslook en wilde
acinth zijn ze ooit ingevoerd uit
lid-Europa. Dat gebeurde, toen
ider de gegoede burgerij het buiten
>ncn in zwang kwam. Wie het zich
roorloven kon liet een buitenhuis
>uwen en plantte daar een bos om-
,'en. Dat gebeurde niet zo maar
gens, maar bij voorkeur op een A-
katie, waar je tussen mensen van
lijke stand terecht kwam. Een
aats als Scluiddebeurs kreeg zijn
tam niet voor niets.
er eenmaal bladeren aan de bomen
zitten. Maar sierwaarde was niet het
enige criterium waarop de planten
geselecteerd werden. Een eenvoudig
ogende soort als het longkruid zou in
dat geval waarschijnlijk nooit uitge
kozen zijn. Bij veel soorten ging het
ook om de geneeskracht die er al of
niet terecht aan toegeschreven werd.
Geneeskrachtige planten dankten hun
faam vaak aan de signatuurleer; de
leer die ervan uitging dat het uiterlijk
van een plant iets zegt over de bruik
baarheid als medicijn. De longvor
mige bladeren, compleet met "long
blaasjes" moesten wel goed zijn voor
de longen. Ook een veel voorkomen
de plant als de voorjaarshelmbloem
(één van de planten die in dialect als
"haentjes en hoentjes bekend staan)
heeft geen enkele sierwaarde, maar
werd als geneeskruid beschouw d.
Bakkruudjes zijn ongetwijfeld wél om
hun fraaie bloei op de landgoederen
aangeplant. Net als crocussen en
alf spelen was er nog niet bij, maar
rijken hadden wel degelijk hun
ten hobbies. Een ervan was, wat je
genwoordig "wild-gardening" zou
«men. Tuinieren in de vrije natuur
nd het huis. Er was een min of
eer vast assortiment aan soorten die
1 de buitenplaatsen geplant werden,
e soorten die vaste voet wisten te
rkrijgen en tot nu toe stand houden
tan bekend als stinzenplanten. Veel
tgstrelende bloemen die puur om
un sierwaarde uitgezet werden. Zo
landden gulden boterbloemen,
istulpen, wilde hyacinthen en wilde
arcissen in het bos. Ze vallen extra
p omdat ze heel vroeg in het jaar
loeien. Niet alleen omdat de vroege
loei extra cachet geeft aan de wilde
uin, maar ook omdat er op de bos-
'odem veel te weinig zonlicht is als
Het Landgoed Ter Hooge, even ten westen van Middelburgherbergt een rijke sHnzenflora.
De stengelloze sleutelbloem -het bakkruudje- heeft er vanouds een belangrijk bolwerk.
sneeuwklokjes werden ze ook popu
lair als tuinplant bij de gewone bur
gerij. De bloempjes werden bij feeste
lijke gelegenheden geoogst en als
feestelijke garnering neergelegd in het
pannekoekenbeslag. Zo werden de
exclusieve sleutelbloemen van de elite
tot een doodgewoon bak-kruudje in
de boerentuin.
Bakkruudjes.
19