Zeealsem; nuttig kruid
voor in borrel en bed
sraSBsSSl
uitdroging vergt. Naast de beharing,
zorgt ook het uiterst smalle, lijnvor
mige blad ervoor dat de verdamping
beperkt blijft. Oppervlakkig be
schouwd lijkt de zeealsem een plant
met allemaal steeltjes, waar geen
blaadjes aan te vinden zijn. Het zout
dat met het bodemwater mee naar
binnen komt wordt door de plant in
de vorm van kleine kristalletjes weer
uitgescheiden. Bij warm, droog weer
zijn dergelijke kristalletjes rondom
aan de plant te vinden.
De alsemfamilie telt een groot aantal
soorten. Naast de zeealsem zijn in
Nederland de bijvoet en de wilde
averuit inheems. Veel alsemsoorten
hebben een geneeskrachtige werking.
Zo dankt de bijvoet zijn naam aan
het feit dat de bladeren vroeger
gebruikt werden als voering in het
schoeisel, om blaren te genezen of te
voorkomen.
Verschillende soorten alsem hebben
ook een geestverruimende werking.
Als verdovend genotmiddel was een
oosterse alsemsoort al in de oudheid
in gebruik. Ook de zeealsem lijkt dat
soort eigenschappen te bezitten. Naar
beweerd wordt was het Saeftinghe-
kenner Frans van der Zande die in de
zestiger jaren de wonderbaarlijk
combinatie van jonge jenever met
zeealsem ontdekte. Zo'n heksenborre
is eenvoudig zelf te bereiden. Men
neme een fles jonge klare en schroeve
dezelve open. Vervolgens late men er
een takje vers verzamelde zeealsem in
zinken. Men schroeve de fles weer
dicht. Men bedwinge zichzelf en men
wachte een jaar lang alvorens de fles
weer te openen. Men schenke vervol
gens een borrel in een glaasje dat
enkele uren in de vrieskast is voorge-
koeld. Men drinke het als een man,
zonder een spier van het aangezicht
te vertrekken.
Zo'n heksenborrel telt voor twee.
Waar dat precies in zit is moeilijk te
zeggen. Niet onmogelijk dat er een
hallucinogeen trekje uit de alsem-
tamilie in de jenever getrokken is.
Maar het kan net zo goed het ritueel
rondom de bereiding zijn, waardoor
men van heksenborrels zo zweverig
wordt.
In bet Verdronken Land van Saeftinghe wordt de aloude traditie van de buitendijkse
schapenteelt voortgezet. Alleen op die manier blijft een gevarieerde zont pla nten begroeiing
voortbestaan. De zeealsem wordt door de weidende schapen en runderen gemeden en kan
zich dankzij de beweiding uitbreiden.
Maar naast deze huishoudelijke toe
passingen is zeealsem ook in gebruik
voor de consumptie. Geen recept van
lang geleden dat nog in de folklore
voortleeft, maar een nog niet zo lang
geleden ontdekt genotmiddel.
Eerst even kennismaken. Zoals de
naam zegt is de zeealsem een plant
van de zeekant. Je vindt'em tussen de
stenen op de zeedijk, zo goed als
tussen het opgehoopte vloedmerk aan
de duinvoet. Maar het mooist komt
de zeealsem tot zijn recht op het
schor, waar het op zandige oeverwal-
len langgerekte zilvergrijze linten
vormt die al van verre opvallen.
Alleen al door die typisch zilvergrijze
kleur is de plant te onderscheiden van
alle andere soorten die op het schor
groeien. Die kleur is te danken aan de
dichte viltige beharing waarmee de
hele plant overdekt is. De beharing
doet dienst als een soort mantel. Net
als voor alle andere schorreplanten
geldt voor de zeealsem dat de zoute
omgeving speciale aanpassingen tegen
Op Schouwen heet het "vlooiekruud".
Het werd soms gebruikt als strooisel in
hondenhokken om vlooien en ander
ongedierte te weren. Voor hetzelfde doel
werd de zeealsem, want daar praten we
over, vaak bijgemengd in matrassen die met
zeegras waren opgevuld.
Zeealsem, het geheim van de hekseborrel.
20
