Puuten in de pit
A rie vindt dat de tijd te vlug
ïat zou een poosje dienst-
j ichtig soldaat moeten
orden. Zolang de opleiding
c uurt gaat het nog, maar
t nmaal bij de parate troepen
1 ;b je zo weinig te doen dat
;n gemiddelde werkdag een
j ïar honderd uur lijkt te
aren. Je moet de dag zien
c oor te komen met urenlang
1 >etsen aan het toch al
1 randschone militaire voer-
t lig of je maakt voor de
z weelste keer de UZI
s hoon, waar je in geen
r aanden een schot mee
dost hebt. Kortom: pure
v rveling juist op een leeftijd
c it je bruist van energie.
I n van de manieren om de tijd te
c iden was liet verzinnen van dialect-
men die voor de anderen zo onver-
s aanhaar mogelijk moesten zijn. Het
Crèèèg de kleere" van de Hagene-
n scoorde uiteraard zeer matigjes
II de Brabander die met "Bettie
kemaai" aan kwam zetten vond ook
vrij snel een tolk die er "Bijt-ie als
i hem aai" van maakte. Als Zeeuw
k ui je vrij zeker zijn van een onop
losbare inzet met het zinnetje: "de
guust goaie mie kluten op de puten
in de dulve".
Puten in de dulve is weliswaar goed
Zeeuws, maar de meeste kikkers leven
niet in de sloot, maar in drinkputten
en andere geïsoleerde waterpartijen.
De meeste sloten in Zeeland zijn in
het zomerhalfjaar min of meer brak
en daardoor ongeschikt voor kikkers.
De vroegste soort, de bruine kikker,
ontwaakt in februari uit zijn winter
slaap. Dat is bijna twee maanden
vroeger dan de groene kikker, die
overigens in dialect eveneens als
"puut" zonder meer te boek staat.
Om het nog ingewikkelder te maken:
een bruine kikker is niet zelden
groenachtig en een groene kikker is
vroeg in het seizoen bruingekleurd.
Een kikker die in februari rondschar
relt is in ieder geval een bruine kik
ker. Zo'n net ontwaakt beest gaat
direct op pad naar de poel waarin het
geboren is. Is zo'n poel gedempt, dan
kan het beest dagenlang rondscharre
len en je ziet hem haast denken: hier
moest liet toch zijn? Eenmaal
gearriveerd in de poel vindt al vrij
snel de paring plaats. Het mannetje
omklemt de dame van zijn keuze en
houdt haar urenlang in een stevige
omarming. Het leggen van de eitjes
heeft heel wat minder om het lijf.
Een eipakket van minstens duizend
eitjes wordt binnen vijf seconden
Drinkputten op de Wallen van
Retranchement zijn van groot belang voor
amphibieën. Vooral de zeldzame boomkikker
is bekend uit het gebied, maar ook soorten
als de kamsalamander en de gewone pad-
planten zich in de putten voort. Dankzij
zorgvuldig onderhoud van de drinkputten is
het gelukt om de amphibieën populatie
nieuw leven in te blazen.
afgezet, en zinkt vervolgens naar de
bodem. Daar wordt het geheel met
water doordrenkt en zo ontstaat er
een flinke massa kikkerdril. Daaruit
komen na een dikke week de kikker
visjes of donderkopjes die al in zoveel
schoolklassen als demonstratie-van-de-
metamorfose dienst gedaan hebben.
Dat bruine kikkers, in vergelijking
met andere soorten al zo vroeg in het
jaar aktief zijn heeft zeker zijn voor
delen voor het kroost. Er zijn veel
minder natuurlijke vijanden, zoals de
geduchte larven van libellen en geel-
gerande waterroofkevers. Met een
beetje geluk onwikkelen er dan ook
flinke aantallen jonge kikkertjes uit
zo'n klomp kikkerdril. Die kruipen,
als ze ongeveer een centimeter lang
zijn de kant op en krioelen dan langs
de oever. Al die wriemelende kikker
tjes brachten onze voorouders tot de
veronderstelling dat het af en toe
kikkers regende. Zo'n "putenregen"
was omstreeks het midden van de
zomer te verwachten.
Overigens heeft de medaille van het
vroeg in het jaar met de voortplanting
beginnen ook haar keerzijde. Zo'n
net uit zijn winterslaap ontwaakte
bruine kikker is stijf van de kou en er
zijn maar al te veel vogels die graag
een kikkermaaltje verorberen.
25
